Feeling Christmas all around
And I’m trying to play it cool
(Ariana Grande)
Tháng mười hai của Sài Gòn năm nay khác năm ngoái nhiều. Suốt hai tuần đầu, trời thi thoảng có một đợt mưa nhỏ, kiểu mưa bụi mùa Xuân của miền Bắc, khiến không khí phố phường thêm phần lãng đãng, ảo mộng.
Đi dưới trời mưa bay, lúc u ám lúc lại hơi chút hửng nắng kiểu như thế cho một cảm giác rất khác và một cảm xúc cũng rất khác. Nửa muốn dừng chân lại để cảm nhận rõ hơn cái giọt nước nhẹ bẫng đọng lại trên bờ môi, nửa lại muốn bước tiếp/chạy tiếp để cùng mưa gió vờn mái tóc.
Tuyệt nhất là bạn có một cái xe đạp, vòng quay của xe sẽ giúp bạn đuổi theo đám mây mùa Đông dễ dàng và nhẹ nhàng như khi bạn thong dong dắt bộ mà ngắm huỳnh liên, chiều tím và nguyệt quế nở rực rỡ ven vệ đường.
Chỉ còn năm ngày nữa là đến Noel, giờ thì mưa đã hết hẳn và thời tiết hoàn toàn khô ráo, trời khô và hanh và nắng và se lạnh. Thật quá lý tưởng cho mùa Giáng sinh!
Những buổi sáng tĩnh lặng ở nhà, tuy rằng đôi lúc tiếng nhạc mừng chúa ra đời vẫn vẳng lại từ đằng xa “Feliz Navidad, Feliz Navidad Feliz Navidad, próspero año y felicidad” , với ánh nắng ấm áp tràn vào tận đến khung cửa sổ, mình lại thích pha một ly cà phê nóng.
Cái hương vị cà phê sao mà thích hợp với cái lạnh đến thế, nó chẳng khác gì ngọn lửa vô hình, làm ấm căn phòng nhỏ bằng mùi hương. Và cũng có thể làm ấm lòng người cũng bằng cái mùi quyến rũ ấy.
Đúng thật là thế, vì mình hệ tiêu hóa yếu, không kiểu uống cà phê trường kỳ được, chỉ lâu lâu mới dám làm một ly, nên đôi khi pha ra cốt chỉ để thưởng thức cái hương của nó, còn thì lại đi đun nước lá tía tô mẹ gửi từ quê vào. Tía tô cũng có một mùi hương dễ chịu thanh mát, dùng làm nước uống hàng ngày hoàn toàn tốt, như mình thì có thể dùng được không giới hạn số lượng.
Và thế là mình có một thứ hỗn hợp mùi vị pha tạp đủ thứ trong nhà, cho những buổi sáng dọn dẹp cái căn hộ bé tí xíu. Căn nhà yêu quý, vừa gọn, xinh xắn nên mang lại cảm giác ấm áp.
Nhớ lại cách đây năm năm, khi mình mới nghỉ việc và trải qua một trận ốm nhớ đời thì một ngày mình cũng quyết dọn nhà với tiêu chí bỏ bớt những gì không cần thiết. Tối giản và tối giản. Sau đó, vài người bạn đến chơi bảo “Ồ, sao nhà Hiền diện tích nhỏ mà nhìn rộng thoáng thế ?” Có lẽ vì nhà mình đâu có đồ đạc gì nhiều.
Nếu không có mấy cái bàn mang sang từ nhà cũ, vốn rất rộng rãi, thì có lẽ căn hộ còn sáng sủa nữa. Ở trên cao, với ánh sáng đầy đủ, và hệ thống thông gió rất tốt nên nhà lúc nào cũng có gió và mát mẻ. Vậy nên nhà mình không gắn máy lạnh luôn, bao năm rồi chỉ dùng quạt máy và nếu mở hết các cửa thì gió ngoài thổi vào còn lớn hơn cả gió từ quạt.
Không dùng máy lạnh cũng có cái hay vì cửa hướng ra ban công luôn được mở. Và mọi thứ bên ngoài, nắng, gió, tiếng chim hót trong rừng cây dưới sân và những tạp âm của cuộc sống hối hả ngay đại lộ sầm uất bậc nhất của Sài Gòn, cửa ngõ phía Đông thành phố ở kế bên, ùa vào.
Chỉ có cái là mở cửa nhiều nên bụi vào nhà cũng rất nhiều. Để rồi nhận ra tất cả chúng ta đều đang sống trong một môi trường quá sức ô nhiễm, bụi không những bủa vây ngoài đường lộ mà chúng còn tấn công mạnh mẽ vào mọi ngóc ngách ở những nơi kín đáo như trong nhà .
Mặt bàn, mặt sàn chỉ một hai ngày bị bỏ quên là thể nào chúng cũng như gương mặt mang một lớp trang điểm. Mùa khô đến rồi, bây giờ mới chính xác là mùa thiên đường của bụi mà đến tận năm tháng lận, đơn giản vì thiếu vắng những cơn mưa gột rửa những thứ mà quá đông người đã thải ra.
Nước, với chúng ta, lúc này, quý chẳng khác gì vàng. Mùa hạn hán, cháy nổ và mọi thứ bất trắc khác phát sinh do thiếu nước, đều xảy ra với cường độ lớn hơn trong khoảng thời gian này.
Mấy hôm thấy người tự dưng như ốm dở thế là mình lại bày ra dọn lại nhà cửa, kiểu cứ ốm là lại đi dọn nhà :)). Quyết lại bỏ đi những thứ không cần thiết nữa. Khiếp, đúng là bới nhà thì ra rác, chao ôi là lại những thứ từ đời nảo đời nào mà vẫn cứ muốn ôm :)). Những cuốn tập vở, cuốn sách giáo khoa của con, mẹ vẫn giữ, suốt từ hồi lớp 1 đến giờ, xếp hàng chồng trên cái kệ gỗ cao như núi :)), định sau này cho con thấy cái bảo tàng thời học sinh của con :)).
Nhưng suy nghĩ mãi, cuối cùng chỉ chụp lại vài trang con viết, giữ lại hai quyển vở của con, một quyển chữ tệ nhất, một quyển chỉn chu nhất còn lại bỏ đi hết. Con thấy thế ủng hộ mẹ nhiệt liệt, mẹ cứ bỏ những gì mẹ muốn bỏ, miễn là đừng bỏ bất kỳ quyển truyện nào của con là được. Mình biết chứ, truyện của nàng thì tốt nhất đừng có đụng vào, thiếu một quyển nàng cũng phát hiện ra ngay, tinh hơn cú vọ :)).
Rồi những tập giấy mình tự học tiếng Anh, tiếng Nhật khi mới vào Sài Gòn. Lại còn cả tiếng Hoa do mấy em học trò người Hoa khu chợ Lớn dạy cho nữa. Kinh thật, đi làm gia sư mà còn được học sinh gia sư lại cho nữa, quá lời còn gì! Phải đến gần hai chục năm rồi đến mức cái kẹp đã gỉ hoen đi, mà vẫn giữ, nhiều đến mức chiếm mấy ngăn tủ. Lại bỏ hết!
Có cái mình tiếc nhất, mà nếu còn thì mình sẽ không bỏ đi, đó là một chồng sổ ghi chép và những tấm thiệp lưu niệm suốt từ thời cấp hai, cấp ba và đại học của mình, nơi ghi bao nhiêu những lời chúc của bạn bè một thuở, nơi ghi lại những thứ linh tinh của mình, đã bị thất lạc đợt mình chuyển nhà trọ từ thành phố xuống Bình Dương, cách đây 18 năm.
Chuyển nhà, lạc đi đâu một túi đồ, lại mất cả cái xe máy ngay ngày đầu tiên. Đúng là “không biết xem ngày” mà, như kiểu nói của các cụ :)).
Nhưng trong nhà mình hiện giờ cũng có nhiều sách nhặt lại do ai đó bỏ lại ở phòng để đồ (phòng chứa rác) khi họ chuyển nhà rời đi. Họ không dùng nữa thì nhà mình mang về. Phần nhiều là sách kinh doanh, sách làm đẹp tâm hồn, thể loại sách Self-help.
Trong đó mình quý nhất là bộ sách Kinh thánh, gồm có bản song ngữ, bản tiếng Anh và tiếng Hoa. Mình không theo Công giáo, cũng rất ít khi đi lễ chùa, có thể nói gần như là người vô thần không theo đạo giáo nào cả, nhưng những cuốn sách đầy tính tri thức như Thánh kinh hay kinh Phật đều là tài sản vô giá của nhân loại. Không có lý do gì để không tìm hiểu.
Mình nghĩ, trong cuộc đời gập ghềnh này, một lúc nào đó chúng ta sẽ cần những cuốn kinh để mà dựa vào, mà tựa vào, nó như kim chỉ nam dẫn cho con người ta đến với Chân-Thiện-Mỹ. Như cách mà Sonya đã trao cho Raskolnikov cuốn Kinh Thánh khi chứng kiến chàng lâm vào một cuộc khủng hoảng tinh thần cực độ. Những điều răn trong cuốn Kinh sẽ cứu vớt tâm hồn đầy tội lỗi của chàng như cái cách nó đã cứu vớt cuộc sống khổ đau, nhớp nhúa mà nàng đang phải chịu đựng.
Mình dọn, sắp xếp lại kệ tủ, lau lại sách cho bớt bụi và lại tốn thời gian để ngồi đọc :)). Mình có cái tật rất hay đọc khi ngồi dọn dẹp giữa đống ngổn ngang xung quanh, có khi mất mấy ngày cũng là vì thế.
Xong (chỉ vài đoạn) mấy cuốn Kinh Thánh thì bắt gặp cuốn sách mỏng “Phút nhìn lại mình” mà một người bạn đã tặng mình ngày sinh nhật lần thứ 23 của mình, năm 2004. Nhìn nét chữ cứng cáp của bạn lại nhớ đến người bạn nhỏ nhắn có một giọng nói rất truyền cảm, tươi vui ở Bến Cát, Bình Dương năm xưa.
Ngày đó bạn làm ở Văn phòng đại diện trên Phùng Khắc Khoan còn mấy đứa tụi mình (mình và hai cô bạn đồng nghiệp) làm dưới nhà máy sản xuất ở Bình Tân, cùng một công ty cả. Chúng mình đều liên quan đến nhau về công việc, chuẩn bị bộ chứng từ cho các đơn hàng nước ngoài nên hay làm việc (qua phone, email) với nhau.
Rồi cũng có dịp gặp nhau trực tiếp, tất cả đều như chúng mình hình dung (ngày đó chẳng có facebook mà post hình). Bọn mình dưới này nghĩ bạn chắc trẻ trung lí lắc lắm y như giọng nói của bạn vậy. Không ngờ gặp còn thiện cảm hơn nữa, vì đó là một cô bạn rất ấm áp. Còn bạn thì nghĩ mình đúng y kiểu gái Bắc, chỉ là ngoài đời Hiền hiền hơn là Hà (tên bạn) nghĩ :)).
Nhanh quá, thế mà thấm thoát đã hai chục năm rồi. Ngày đó bốn đứa con gái, đứa nào cũng trẻ, cũng háo hức với đủ thứ của Sài Gòn, thi thoảng lại cà phê trên Hồ Con Rùa, và lượn qua lại nhà thờ Đức Bà mỗi dịp Noel. Giờ thì tứ tán, chẳng còn liên lạc được, các bạn đều đổi số điện thoại. Chỉ có mình vẫn giữ nguyên số từ năm 2003, 21 năm vẫn chỉ dùng duy nhất một số ấy.
Mấy ngày với sổ sách, lau chùi rồi cũng qua! Không gian của mình như được làm mới, rộng hơn, thoáng đãng hơn, sạch sẽ hơn. Ngồi ở một góc cái giá sách gọn gàng này, mình có thể đọc, có thể viết những đoạn văn ngắn hay là có những ý tưởng cho cuốn truyện dài của mình. Hoặc cũng có thể làm vài mũi đan giải trí cho cái mũ, cái áo len mùa đông. Và khi mỏi quá thì có thể ngả lưng thư giãn ngay trên sàn gỗ sạch tinh. Thật không còn gì vui thích hơn!
Mình quyết định để một số chỗ hoàn toàn “trống”, không cố nhét một thứ gì thêm vào cho nó có hình khối nữa. Kệ sách sẽ trống một vài ngăn, góc tường sẽ trống một vài chỗ. Thế mà đâm ra lại thoáng tầm mắt. Và là chỗ cho mình thỏa sức tưởng tưởng khi “không làm gì”.
Lại nghĩ đến hồi lẩu lâu mấy năm trước trong một câu chuyện nào đó bà cụ non nhà mình có trích dẫn ra một câu nói của Victor Hugo, đại loại ổng hàm ý rằng chúng ta không nên cố gắng lấp đầy thời gian của mình. Có những khoảnh khắc của sự “không làm gì” lại tạo ra những khoảng trống hữu ích cho bộ não, trong tư duy và sáng tạo ra cái mới và cải tiến những cái cũ.
Khoảng trống là cần thiết, cả không gian và thời gian!
Ngôi nhà cho những kỳ nghỉ lễ
(Những thử thách và đau khổ của gia đình)
By Matt Labash
Năm tháng trôi qua, Lễ Giáng Sinh đã mang nhiều ý nghĩa khác nhau trong những giai đoạn khác nhau của cuộc đời tôi. Khi tôi còn nhỏ, tất cả đều là sự mê hoặc và bí ẩn. Bữa tiệc sinh nhật ăn thỏa thích “Twas Jesus”, ông già Noel đóng vai khách mời, người sẽ cho chúng ta thấy Lý do thực sự của Mùa này.
Điều đó tình cờ là nghệ thuật giành lợi thế, khi tôi lái Cỗ máy Xanh mới toanh của mình đến nhà những người bạn Do Thái của tôi, nhà Rappaports, để họ có thể cuốn vào nó, trong khi cố gắng tự hài lòng với những ván cờ vua và những con dreidel (là một con quay bốn mặt, được chơi trong ngày lễ Hanukkah của người Do Thái) và những thứ nhỏ nhặt buồn bã khác. Lễ vật Hanukkah.
Tôi đã học được ở Trường Kinh thánh Kỳ nghỉ (Vacation Bible School – là một thuật ngữ được sử dụng để biểu thị một sự kiện tôn giáo kéo dài một tuần vào mùa hè) rằng họ là những người được Chúa chọn. Nhưng dựa trên chiến lợi phẩm trong kỳ nghỉ của họ, tôi đã nghi ngờ.
Ở tuổi trưởng thành, những lễ Giáng sinh của tôi mang một màu sắc trưởng thành hơn, sự ích kỷ tích trữ đồ chơi của tôi nhường chỗ cho sự rộng lượng và lan tỏa hòa bình trên trái đất/thiện chí đối với con người: Mời bạn bè đến ngồi quanh cây thông Noel, uống “thuốc của bố” (như các con tôi gọi là thế) cho đến khi họ không còn cảm nhận được nỗi đau của mình. Đeo thắt lưng hình cây tầm gửi đến bữa tiệc Giáng sinh ở văn phòng.
Thức đến tận nửa đêm vào đêm Giáng sinh, lắp ráp những món đồ chơi không thể thiếu của trẻ em với những chốt và hướng dẫn còn thiếu bằng tiếng Quan thoại (tiếng phổ thông Trung Quốc), để gã râu ria mập mạp trong bộ đồ ngủ màu đỏ có thể nẫng đi tất cả công lao.
Nhưng khi tôi xem xét mô liên kết thực sự gắn kết hầu hết các lễ Giáng sinh trong tâm trí tôi, thì đối với tôi, tất cả chỉ là những điểm yếu và sự lập dị, rối loạn chức năng và hung hăng thụ động, cùng với nguy cơ bạo lực từ bên ngoài. Nói cách khác, đó là về những người mà chúng ta đón Giáng sinh cùng: gia đình, cả những người gần gũi và họ hàng, Hoặc như Alexander Pope đã gọi họ, “Cộng đồng của những kẻ ác ý”.
Khi tôi nghĩ về những người này – bộ tộc của tôi – với số lượng tăng gấp đôi sau khi kết hôn, tôi nghĩ đến mọi điều vừa sai vừa đúng trong những ngày lễ cao điểm này. Hai cực đôi khi không thể phân biệt được. Điều này dẫn tôi đến với người mẹ thân yêu, thánh thiện của mình, và lần bà cố “xử trảm” chú Carl bằng cuốn Kinh thánh King James, nhân danh Đấng mà chúng ta đang kỷ niệm ngày sinh của Ngài.
Trước đó, đó là một Giáng sinh bình dị. Một buổi họp mặt gia đình, với việc ăn uống quá mức cần thiết. Âm nhạc phát ra là của Crosby, Como và Andy Williams. Các chú, các cô và anh chị em họ của tôi nằm dài trên ghế băng trong tình trạng căng thẳng do tryptophanic (là một axit amin thiết yếu có chức năng điều chỉnh giấc ngủ cho cơ thể) , chờ đợi cái chết hoặc món tráng miệng.
Không biết từ đâu, một cuộc trò chuyện mang tính thần học đã nổ ra – một vùng cấm đi lại nguy hiểm như chính trị hoặc các cuộc thảo luận về mức lương so sánh. Tại các buổi họp mặt gia đình, không nên đi sâu vào vấn đề giải thích nặng nề – không có thần học giao ước so với chủ nghĩa thời kỳ – hoặc bất kỳ công việc nào liên quan đến vấn đề đó.
Nhưng mặc dù họ là anh chị em, những đứa trẻ Ý ngoan ngoãn, cả hai đều được nuôi dạy theo Công giáo và sau đó trưởng thành cải sang đạo Tin lành Phúc âm (hoặc sang Cơ đốc giáo, như chúng tôi nói khi trêu chọc những người bạn Công giáo của mình), chú Carl đang trải qua một cuộc khủng hoảng đức tin tạm thời. Hoặc nhiều khả năng là chú ấy chỉ muốn lôi kéo mẹ tôi đi chơi thể thao.
Giống như bất kỳ người chú tốt bụng nào, ông là một vận động viên ném bóng chuyên nghiệp, thường trêu chọc bọn trẻ chúng tôi bằng giọng Vịt Donald về đôi tai to của chúng tôi hoặc khả năng đá bóng kém cho đến khi chúng tôi khóc hoặc lao vào ông.
Khi thực hiện công việc thường lệ của Richard Dawkins với mẹ tôi, một người nhiệt thành, có đức tin, ông bắt đầu đặt những câu hỏi nghiệp dư: Nếu Chúa tồn tại, làm sao có thể có thiên tai, trẻ em chết đói, hay tổng thống Jimmy Carter ? Mẹ đã cố gắng chịu đựng cơn nghi ngờ Thomas (Doubting Thomas – là một người hoài nghi, người từ chối tin mà không có kinh nghiệm cá nhân trực tiếp – ám chỉ đến Phúc âm John miêu tả về Sứ đồ Thomas, người, theo lời kể của John, đã từ chối tin rằng Chúa Giêsu phục sinh đã hiện ra với mười sứ đồ khác cho đến khi ông có thể nhìn thấy và cảm nhận những vết thương bị đóng đinh của Chúa Giêsu) của ông trong một thời gian.
Suy cho cùng, kể từ khi người cha quân nhân của tôi chở chúng tôi đến Đức làm nhiệm vụ, đã ba năm kể từ lần cuối chúng tôi gặp lại chú Carl, và ông đã tái hôn kể từ đó. Người vợ mới của ông là hình ảnh của sự duyên dáng – niềm nở và dễ chịu. Mọi người đều thể hiện bộ mặt làm quen tốt nhất của mình. Nhưng khi chú tôi bắt đầu đặt câu hỏi về tính không thể sai lầm của Lời Chúa, ông có thể đã dội một gáo nước lạnh vào mẹ tôi.
Khua cuốn Kinh thánh của mình về phía ông ấy, mẹ hét lên, “Có lẽ nếu anh từng giải đáp được điều đó thì anh đã biết thứ này rồi!” Và đó là lúc bà đứng dậy sau khi duỗi thẳng người. Mẹ chỉ cao 5 foot 1, với đôi bàn tay nhỏ nhắn, nhưng bằng cách nào đó, mẹ đã quấn một trong số chúng quanh cuốn Kinh thánh King James khó sử dụng của mình và ném một cú bóng nhanh hoàn hảo bằng hai ngón tay. Không ai nghĩ đến việc đặt súng radar vào nó, nhưng bà đã mang lại sức nóng cao.
Cuốn Kinh thánh được ném cao hơn chỗ chú Carl đang ngồi khoảng 2 feet, nhưng sau đó nó rơi khỏi bàn, ngay chỗ đầu chú. Hoặc lẽ ra phải như vậy. Chú Carl là một vận động viên ba môn thể thao ngôi sao ở trường trung học, và ngay cả khi nạp carb vào dịp Giáng sinh, chú vẫn có phản xạ của một con linh miêu. Cuốn Kinh thánh va vào tường, rơi xuống sàn.
Mẹ rất coi trọng cuốn Kinh Thánh của mình, nên có lẽ mẹ đã nghĩ đến lá thư của Paul gửi cho người Ê-phê-sô khi ông gọi Lời Chúa là “thanh gươm của Thánh Linh”. Nếu chú Carl không cúi xuống vào giây cuối cùng, có lẽ chú đã bị vỡ sọ.
Cánh cửa đóng sầm lại sau lưng, mẹ lao ra ngoài để bước đi chính đáng giống như Chúa Giêsu xông ra khỏi đền thờ sau khi lật đổ bàn của những người cho vay tiền. Người chị họ Debbie của tôi, một người từng trải hiểu biết hơn tôi về những vấn đề như chiến tranh tôn giáo, thì thầm: “Chúng tôi sẽ phải ra về bây giờ. Mẹ cậu đã ném cuốn Kinh thánh vào đầu bố tôi”.
Nhưng họ đã không đi. Tất cả chúng tôi đều ở bên nhau suốt thời gian còn lại của ngày. Cuối cùng thì hôm đó cũng là Giáng sinh và chúng tôi là một gia đình. Mẹ đã về. Những lời xin lỗi được đưa ra, những giọt nước mắt rơi, những cái ôm trao nhau.
Bọn trẻ vẫn còn choáng váng, nhưng tất cả người lớn đều cười như điên, kể lại những điểm nổi bật như thể câu chuyện đã xảy ra từ nhiều năm trước, thay vì hai mươi phút trước đó. “Con đã nghe nói về Kinh Thánh rồi đây,” bố tôi nói thẳng. “Mẹ con là người ném cuốn Kinh.”
Tôi không giả vờ rằng những cơn sốt Giáng sinh của tôi còn điên rồ hơn của bạn. Như Tolstoy gần như đã nói, tất cả các gia đình bình thường đều giống nhau, nhưng mỗi gia đình “điên rồ” (nutcake family) đều hấp dẫn theo cách riêng của mình (Mặc dù tôi vẫn chưa gặp được một gia đình “bình thường” nào.) (Chúng ta hay bắt gặp cách diễn giải khác: Tất cả các gia đình hạnh phúc đều giống nhau, nhưng những gia đình bất hạnh lại bất hạnh theo cách riêng của mình).
Tuy nhiên, lòng kiêu hãnh của gia đình đã khiến tôi quy định rằng mẹ và chú tôi đã đến vì sự điên rồ trong dịp Giáng sinh của họ một cách trung thực, hoặc ít nhất là về mặt di truyền. Lớn lên ở Pittsburgh, cha của họ là một người Sicilia có trái tim rộng lớn hơn, có thân hình ngắn ngủn mà họ gọi là “Magoo”, theo tên Mr.Magoo, một nhân vật hoạt hình hay quên, người luôn tránh được thảm họa trong gang tấc.
Tương tự như vậy, ông tôi bị mù một mắt sau khi bị chấn thương trong công việc xây dựng, điều đó không ngăn cản ông lái xe điên cuồng và thất thường, trong khi vẫn giữ bộ sách riêng về luật giao thông (điều quan trọng nhất trong số đó là bất kể ai hay cái gì ở bên cạnh ông, nếu ông bật đèn xi nhan, ông sẽ tự động giành được quyền ưu tiên).
Lễ Giáng sinh ở gia đình Magoo giống như một vụ va chạm giữa nhiều xe ô tô. Ông tôi không mấy kiên nhẫn với những chi tiết nhỏ nhặt như mua một cây thông Noel hoặc gắn nó vừa khít vào giá đỡ cây.
Một năm nọ, sau khi mua một con số Charlie Brown bé nhỏ yếu ớt– vào đêm Giáng sinh – ông đã không thể lắp cây vào giá đỡ do các chi dưới bị tắc nghẽn. Thế là ông lấy ra một cái cưa sắt. Ông chặt cây, rồi lại chặt thêm, rồi lại chặt. Trong cơn thịnh nộ của Paul Bunyan – kiểu Yuletide, ông tiếp tục chặt cây cho đến khi chỉ còn lại nửa cái cây.
Bây giờ ở sâu giữa cây, nơi cành mọc nhiều, cây không còn chỗ đứng nữa, thậm chí còn tệ hơn trước. Thế là ông ném cái cây xuống sàn, đá nó và chửi bới. “Năm nay chúng ta không có cây!” ông tuyên bố khi các con ông nhìn vào và khóc lóc.
Người chị lạnh lùng của ông đã thắng thế, cầu xin ông đi mua cho bọn trẻ một cái cây tử tế – dù sao thì đó cũng là Giáng sinh. Mặc dù thực ra lúc đó đã muộn, đêm Giáng sinh muộn. Vì vậy, giải quyết những thứ cuối cùng từ chối những cái cây băm thành gỗ – ông chọn bất cứ cây mồ côi nào ông có thể tìm thấy, mang nó về nhà, cưa nửa dưới của cây mới và buộc- nối nó vào nửa trên của cái cũ. “Tất cả đã nói” mẹ tôi nói về cây Franken, “nó không tệ chút nào – một trong những cây đẹp hơn mà chúng tôi có. Một mức thấp, nhưng vẫn….Và Magoo rất hạnh phúc, vì chúng tôi đã vui vẻ.”
Và trong đó, các bạn ạ, ẩn chứa điều mà chúng ta, những người trong công cuộc buôn bán dọn dẹp cuộc sống, gọi là bài học đạo đức của câu chuyện. Giáng sinh cùng gia đình không phải lúc nào cũng là việc báo trước những thiên thần và tiếng chuông leng keng, ánh lửa lò sưởi bập bùng và ăn thịt thăn tuần lộc được nấu chín hoàn hảo với tương ớt mận đường.
Không, thưa ngài. Đôi khi, Giáng sinh cùng gia đình chỉ là để mọi việc diễn ra suôn sẻ, một cách hung bạo và thiếu duyên dáng. Đó là điều các gia đình làm khi họ làm việc đúng đắn. Chúng là hằng số của chúng tôi, sự an toàn của chúng tôi, điểm tựa của chúng tôi. Thứ mà chúng ta cho là có thể trông cậy vào khi chúng ta không thể trông cậy vào bất cứ điều gì khác.
Nhưng tất nhiên, gia đình không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Garrison Keillor từng nói “Điều đáng yêu về Giáng sinh là nó bắt buộc, giống như một cơn giông bão, và tất cả chúng ta đều cùng nhau trải qua”.
Nhưng giờ đây, mùa Giáng sinh, do sự hám lợi của các nhà bán lẻ, dường như bắt đầu vào khoảng Ngày lễ Lao động – thậm chí trước cả khi Jerry’s Kids rời khỏi sân khấu – đối với nhiều người, nó có thể khiến nhiều người cảm thấy giống như một cuộc diễu hành bắt buộc kéo dài bốn tháng để vui vẻ và cổ vũ, với đại gia đình của chúng tôi phục vụ với tư cách là người quản lý băng nhóm trong chính tháng Giáng sinh cao điểm.
Cuối cùng, chúng ta dành một khoảng thời gian vô duyên với những người mà chúng ta thường tránh mặt trong suốt thời gian còn lại của năm, và tất cả chỉ vì dòng giống thay vì sự lựa chọn. Chúng ta là lính nghĩa vụ, không phải tình nguyện viên.
Do đó, cả một ngành công nghiệp đầy lo lắng đã nảy sinh xung quanh ý tưởng tổ chức Giáng sinh cùng gia đình. Trong thập kỷ rưỡi qua, tờ Washington Post đã đăng tải “Hootenanny of Holiday Horrors” (Hootenanny của nỗi kinh hoàng trong kỳ nghỉ – Hootenanny là một sự kiện âm nhạc ngẫu hứng, tự do ở Mỹ) nhiều, nếu không muốn nói là hầu hết, những nỗi kinh hoàng liên quan đến gia đình.
Các nhà khoa học xã hội cho chúng ta biết rằng Giáng sinh là một trong những ngày nguy hiểm nhất, nếu không muốn nói là nguy hiểm nhất trong năm đối với mọi thứ, từ bệnh hô hấp đến tử vong liên quan đến tim. (Chú Robbie của tôi đã qua đời vì một cơn đau tim vào đêm Giáng sinh.)
Gần 3/4 người Mỹ, trong một cuộc thăm dò do một nhà bán lẻ trực tuyến của Nhật Bản thực hiện, cho biết họ có thể sẽ không thích những món quà họ nhận được (tất nhiên là đến chủ yếu là từ các thành viên trong gia đình), nhưng trung bình vẫn sẽ dành mười bốn giờ để chọn quà.
Một cảnh sát điều tra án mạng của Dead Squad ở Detroit từng nói rằng có nhiều người giết các thành viên trong gia đình vào dịp Giáng sinh hơn bất kỳ thời điểm nào khác trong năm, có lẽ, ông đưa ra giả thuyết, để tránh mua quà. Một cuộc thăm dò ở Anh tuyên bố Giáng sinh đang đến gần với việc ly hôn, chuyển nhà và thay đổi công việc nằm trong danh sách các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống.
Ủy ban An toàn Sản phẩm Tiêu dùng Hoa Kỳ cho biết có hơn 15.000 thương tích liên quan đến Giáng sinh mỗi năm – là kết quả của mọi thứ, từ cháy đèn Giáng sinh cho đến trẻ em nuốt phải đồ trang trí cây thông Noel. Tờ Atlantic Monthly cảnh báo rằng 3/4 trong số chúng ta có ít nhất một thành viên trong gia đình khiến chúng ta khó chịu, do điều mà Freud gọi là “sự tự ái vì những khác biệt nhỏ” – nghĩa là chính những khác biệt nhỏ nhặt giữa những người giống nhau đã tạo nên cơ sở của sự thù địch. (Cũng giống như người Anh chiến đấu với người Scotland và người Tây Ban Nha chiến đấu với người Bồ Đào Nha, chúng ta luôn ghét những người mà có phần giống với chúng ta).
Và không chỉ có người Mỹ. Ở vùng Andes Peru, họ có truyền thống Ngày Giáng sinh gọi là “Takanakuy”, một lễ hội bao gồm những người dân thị trấn (thường là các thành viên trong gia đình mở rộng – bao gồm cả phụ nữ và trẻ em) đánh nhau đẫm máu trong những trận đánh tay không.
WikiHow – nơi tôi nói với con mình khi chúng cần lời khuyên của cha mẹ (“Tôi là ai, Internet? Hãy tra cứu đi,” tôi nói với chúng) – thực ra có một trang về “Cách tránh đánh nhau vào Giáng sinh”. Ở đó người ta sẽ khuyên bạn nên “lịch sự rồi rời đi”. Hoặc “xin lỗi và lao sang phòng khác nghỉ ngơi. Bạn có thể khóc, viết một cách giận dữ trên trang Facebook của mình hoặc đơn giản là hít thở sâu.”
Viết “tức giận” trên trang Facebook của bạn ? Chúng ta đã thực sự trở thành một quốc gia của những cô gái mười ba tuổi chưa? (Câu hỏi tự nó đã trả lời.) Tôi phải nói gì với tất cả bằng chứng thực nghiệm chuyên môn này cảnh báo về những nguy cơ khi đón Giáng sinh với đại gia đình của bạn? Tôi khiêm tốn trình bày rằng họ đang nhìn nhận sai lầm.
Đúng hơn là dành thời gian bắt buộc cho gia đình của chúng ta – những người không tốt, những người theo chủ nghĩa tự ái, những người lập dị mạ vàng, những người thuộc về chúng ta nhưng không giống chúng ta (mặc dù họ có thể giống chúng ta hơn là chúng ta quan tâm) có lẽ là món quà Giáng sinh tuyệt vời nhất mà chúng ta có thể nhận được.
Bởi vì đó là một bài tập về sự đồng cảm bắt buộc: Về mặt lý thuyết, đây không chỉ là những người sẽ coi chúng ta như con người thật của chúng ta (do nghĩa vụ gia đình), mà họ còn mong đợi chúng ta đáp lại sự ưu ái đó.
Tính cách của họ không được thể hiện nhiều như bị gây ra, điều chỉnh chúng ta về chính thân phận con người, vốn lộn xộn, không hoàn hảo và thường khó có thể chịu đựng được. Suy cho cùng, nếu bạn không thể yêu những người không giống bạn mà thuộc về dòng tộc của bạn, thì làm sao bạn có thể yêu những người không có cả hai điều trên?
Khi chính Đấng Christ – Con Người được cho là ý nghĩa của Lễ Giáng Sinh – được hỏi điều răn lớn nhất là gì, Ngài nói có hai điều: Phải hết lòng yêu mến Đức Chúa Trời. Và hãy yêu người lân cận như chính mình. Ngài nói: “Tất cả luật pháp và các lời tiên tri đều được treo trên hai điều răn này”.
Và Ngài không có vẻ như đang nói đùa. Vì vậy, nếu chúng ta dành một phần tư thời gian trong năm để kỷ niệm ngày sinh của Ngài với những người chú dị năng và những bậc cha mẹ hay phán xét, thì điều tối thiểu chúng ta có thể làm là cố gắng xem những lời của Ngài một cách nghiêm túc một phần.
Ngoài ra, một khi bạn đầu hàng sự điên rồ, gia đình sẽ có xu hướng vui vẻ như địa ngục. Càng kỳ lạ thì càng tốt. Một số ngày hạnh phúc nhất trong đời tôi diễn ra vào dịp Giáng sinh, nhờ sự giúp đỡ của những người kỳ lạ mà tôi có quan hệ huyết thống hoặc hôn nhân.
Có bố vợ tôi, Vic. Ông đã tám mươi tuổi và sở thích Giáng sinh yêu thích của ông là phản đối lễ Giáng sinh. Khi ông mua quà – nếu như ông mua quà – ông có xu hướng ném chúng dưới gốc cây trong một chiếc túi giấy không trang trí. Nhưng ông thực sự quan tâm đến việc xếp loại chúng tôi về những món quà chúng tôi tặng ông. Có lần chúng tôi tặng ông thẻ quà tặng trị giá một trăm đô la tại Ruth’s Chris Steak House.
Phản ứng của ông? “Tuyệt vời! Cái này sẽ cho bố một món salad và nửa món khai vị.” Cách đây nhiều năm, chúng tôi đến dự một buổi trình diễn đèn địa phương được trang trí công phu, buộc chúng tôi phải dành nửa giờ đứng yên trong xe trước hàng dài người xem. Khi Vic không muốn chờ đợi, ông ra lệnh cho chúng tôi – từ ghế sau – ra khỏi hàng và về nhà. Chúng tôi từ chối, tinh thần Giáng sinh đã chiếm lấy chúng tôi. Ông nói: “Được rồi, cứ làm theo cách của các con. Các con đã được cảnh báo.”
Sau đó, ông nhấc giầy của mình lên trên ghế trước, tạo ra âm thanh lách cách như nòng súng và thả một chiếc máy xé toạc khủng khiếp, khiến toàn bộ chiếc xe bốc khói như một người đàn ông Orkin đầy kiêu ngạo. Chúng tôi trở về với cửa sổ đóng kín, không thấy ánh đèn, mọi người đều ho.
Sau đó là chú Bill (anh trai khác của mẹ tôi). Ngày xửa ngày xưa, ông là đảng viên Đảng Cộng hòa của Reagan. Nhưng ở đâu đó, nhiệm kỳ tổng thống của George W.Bush đã cực đoan hóa ông theo hướng ngược lại. Thành thật mà nói, tôi có thể liên tưởng được. Nhưng chú Bill còn cay đắng hơn tôi.
Ông bắt đầu giữ cái mà ông gọi là “sổ ghi chép Fox News” của mình – một cuốn sổ Steno được bọc trong bao đựng mà ông luôn lưu giữ các sự kiện và lập luận để từ chối các yêu cầu bồi thường từ Sean Hannity và công ty. Bây giờ ông thỉnh thoảng đem nó ra để thảo luận trong các buổi họp mặt gia đình, nếu ông có thể tìm thấy nó, vì chúng tôi không ngại giấu nó dưới gầm ghế.
Ngoài ra còn có chị dâu Laura của tôi, một người khá khổ hạnh và đáng kính hầu hết thời gian trong năm. Nhưng đến Giáng sinh, chị ấy biến thành Carrot Top, một diễn viên hài. Mỗi mùa, trước khi nhận được món quà thực sự từ chị, tôi phải chịu đựng một loạt quà tặng giả vờ.
Trong nhiều năm, chị ấy đã đưa cho tôi một tấm vé số trúng thưởng (hóa ra là giả) và một chiếc khăn “mặt mông” – một chiếc khăn hướng dẫn hữu ích để lau khô mông và mặt. Có vòng xà phòng “Weener Cleaner”. (Bản sao trên bao bì thực tế: “Lớn hay nhỏ hay ở giữa, không gì có thể đánh bại được một chiếc khăn sạch hơn!”) Có lẽ đặc biệt nhất là dòng chữ in hình da báo “Tuggie: Chiếc tất xù làm ấm bạn…” Bạn hiểu ý rồi đấy.
Khi nhiều Giáng sinh dồn về phía sau hơn là ở phía trước, bạn bắt đầu nghĩ cuộc sống gia đình mình như một vở kịch trên sân khấu, trong đó tất cả các diễn viên nhân vật vĩ đại lần lượt rời đi, không có hy vọng tìm được người thay thế. Trong danh sách vinh danh tưởng niệm Giáng sinh của tôi có chú Phil, người đã ra đi đã hai thập kỷ.
Ông ấy là một ông chú hơi nguy hiểm – luôn là người tốt nhất. Khi tôi còn là một đứa trẻ hư, ông sẽ rót cho tôi một phần ba cốc bia Blue Ribbon của mình khi không có ai để ý. Khi xây một phòng tắm trong gara của mình, ông đã dán trên đó những hình ảnh những cô gái hoạt hình khỏa thân, bộ ngực của họ căng phồng như những quả bóng bay sinh nhật.
Ông đã từng ăn cả một nắm khoai tây chiên có chủ đề Giáng sinh từ một chiếc đĩa trên bàn cà phê của chúng tôi, không hề khôn ngoan hơn mà chỉ tâm sự với tôi rằng: “Đó là một loại kẹo khủng khiếp”. Ông thích bật cho tôi nghe những bài hát gian lận của George Jones, và hút Kools như thể đang cố làm vỡ phổi mình, điều mà cuối cùng ông đã làm.
Chú Dean của vợ tôi có thể sửa chữa mọi thứ và thường giúp chúng tôi tận dụng tài năng của ông. Ông đến nhà, làm vài việc sửa chữa rồi ngồi uống bia. Ông không uống nhiều, nhưng khi tôi mời ông một ly Bud vào buổi trưa, điều đó dường như luôn làm ông thích thú, như thể ông đã tìm thấy tiền dưới đệm ghế. Bạn kể cho ông nghe một câu chuyện, ông sẽ gật đầu rồi nói, “Điều đó chẳng hay ho gì cả.”
Sau đó, ông sẽ kể cho bạn nghe những câu chuyện của mình, tất cả đều bắt đầu bằng cùng một dòng thời gian. “Oakmont, Pennsylvania, 1943.” Và ông sẽ bắt đầu cuộc đua, kể cho bạn nghe một câu chuyện thời trẻ mà bạn đã nghe mười lần trước đó. Nhưng điều đó không thành vấn đề. Bởi vì tất cả đều bình lặng và tươi sáng. Chú Dean đã ở đây để sửa chữa mọi thứ.
Có lần ông suýt sửa chữa tôi vĩnh viễn khi ông dùng toàn lực đánh vào trán tôi bằng cú vung ngược của chiếc búa đầu bi trong khi cố gắng đập nát sàn máy cắt cỏ của tôi sau khi tôi cán qua nắp giếng. Khi tôi đứng đó, những ngôi sao xoay tròn, tiếng chim hót líu lo, cố gắng không rơi xuống như một bao xi măng ướt, ông không xin lỗi mà nói một điều mà tôi sẽ không bao giờ quên: “Ahhh, chuyện đó đã xảy ra.”
Là một người Công giáo thường ngày, nhưng không phải là một người ngoan đạo cho lắm, tuy nhiên, chú Dean có giác quan thứ sáu siêu nhiên và thường có thể biết khi nào mọi người sắp chết. Đối với ông, khuôn mặt của họ trở nên u ám ngay cả khi ông nhìn thẳng vào mắt họ.
Ngay sau đó, họ sẽ gục ngã vì cục máu đông hoặc đột quỵ hoặc bất cứ biện pháp ngăn cản nào mà Reaper đã nghĩ ra. Chú Dean không bao giờ biết chính xác nó sẽ là gì, nhưng đó sẽ là một con mèo mà ông luôn cất trong bao đựng súng, vì ông nghĩ rằng khi hết số, dù sao thì cũng không thể tránh khỏi. Tại sao phải lo lắng?
Và cuộc sống này chỉ là một vòng tròn trên boong cho những gì xảy ra sau đó. Chúng tôi nghi ngờ rằng khuôn mặt của chính ông trở nên u ám trong gương, lần cuối cùng ông ghé qua để kiểm tra việc sửa chữa, trước khi ông chết vì đau tim sau tay lái trong bãi đậu xe của sòng bạc.
Ngày hôm đó ông không còn là chính mình nữa. Khi đang rời đi, bước xuống bậc thềm hiên nhà, ông đưa tay ra phía sau nắm lấy tay vợ tôi và siết chặt. Một sự thể hiện tình cảm không bình thường. Sau đó, ông bước đi đến chiếc Lincoln của mình mà không nhìn lại.
Em gái ông, dì Natalie, luôn coi Giáng sinh là một sự kiện quan trọng trước khi ra đi mười lăm năm trước. Chứng co giật thời thơ ấu khiến bà bị suy giảm tinh thần. Nhưng bà đã thể hiện một màn trình diễn vào mỗi buổi tụ tập Giáng sinh: lén lấy rất nhiều rượu vino từ tách cà phê và nhét hàm răng giả của mình ra giống như ngăn kéo đựng tiền.
Sau đó, vào một thời điểm nào đó vào buổi tối, bà sẽ biến mất vào phòng tắm với chiếc túi mua sắm Foof Lion để thay trang phục Giáng sinh. Một năm nọ, bà là “Ms.Wreath” – cơ thể bà được quấn từ đầu đến chân trong những vòng hoa tự chế. Một lần khác, bà là ông già Noel, râu dài lấp tầm mắt, đến nỗi bà phải nhìn lén qua lỗ miệng.
Nhưng vinh quang tột đỉnh của bà đã đến khi bà hóa thân thành “Cây Giáng sinh sống”. Natalie treo đồ trang trí và dây kim tuyến lên người, sau đó tự trói mình bằng đèn và cắm vào ổ cắm điện. Vì quên mất một sợi dây nối dài nên bà cẩn thận đứng cạnh ổ cắm, thắp đèn cho đến hết đêm.
Vào một dịp Giáng sinh, bà thừa nhận với chúng tôi rằng đó là một năm khó khăn và cô đơn. “Dì đang cầu nguyện xin Chúa cho dì ra đi,” bà nói với niềm hy vọng thay vì cay đắng. Ngài đã làm vậy, ngay sau đó. Nhưng không phải trước khi dì Natalie khiến tôi nhớ đến những lời của John Cheeve: “Điều trớ trêu của Lễ Giáng sinh luôn đến với những người có tâm hồn nghèo khó; bí ẩn của ngày hạ chí luôn ở trong chúng ta.”
Sau đó còn có một trong những người chú mà các con tôi yêu quý, chú Jon, chồng của chị gái tôi. Anh ấy cam kết làm cho các con của mình đánh giá cao những món quà Giáng sinh của chúng đến nỗi anh ấy chỉ cho phép chúng mở một món quà mỗi giờ, trong thời gian đó chúng phải chơi với nó cho đến khi mở món quà tiếp theo.
“Chúng làm gì khi mở ra cuốn lịch để bàn?” chị tôi phản đối nhưng vô ích. (Tại nhà anh ấy, “buổi sáng” Giáng sinh thường kết thúc vào khoảng 9 giờ tối). Tôi có một bức ảnh chụp Jon trong đêm Giáng sinh cuối cùng anh ấy ở nhà tôi. Trong đó, anh ấy đang cõng một trong những đứa con trai của tôi và một trong những đứa con trai của anh ấy trên lưng cùng một lúc, một nụ cười toe toét trên khuôn mặt. Đối với chúng, anh ấy luôn là một nửa chú, một nửa là người đi lễ hội.
Nhưng đâu đó trên đường đi, chứng rối loạn lưỡng cực đã len lỏi vào anh. Tâm trí anh không còn là của riêng anh nữa. Anh không thấy có gì buồn cười nữa. Anh trở thành bóng tối và mối đe dọa, từ chối tất cả những người có thể giúp anh – trái ngược với đứa trẻ vui vẻ, may mắn mà tôi từng biết khi còn là một kẻ trượt ván lớp tám, háo hức với bất cứ điều gì thế giới có thể mang lại.
Khi cuộc sống trở nên quá sức chịu đựng với anh, anh quyết định tự mình ra đi, lao ra khỏi chiếc xe đang di chuyển của anh trai mình và nhảy về phía cuối cầu Vịnh Chesapeake. Anh chết ngay trong tầm ngắm của Bãi biển Sandy Point, nơi anh thường đưa các con của mình đi xem buổi trình diễn Giáng sinh “Ánh sáng trên Vịnh”.
Anh làm như vậy với sự khẩn trương của một người đang bốc cháy và cần được dập tắt. Khi tôi cố gắng giải thích cho các con mình chuyện gì đã xảy ra, cậu con trai tám tuổi của tôi, Luke, không hiểu lắm nên đã hỏi: “Chú Jon đã lộn nhào về phía trước hay lao như cái bút chì ra khỏi cầu?”
Tôi định sửa cho anh nhưng lại quyết định không làm thế. Nếu chú Jon mà nghe được điều đó, chắc chắn ông sẽ cười lớn lần đầu tiên sau nhiều năm.
Khi nói chuyện về gia đình, tôi không loại trừ mình khỏi cuộc thảo luận về những điều kỳ quặc trong Giáng sinh. Vợ tôi, người không mấy mặn mà với ngôn từ, thường xuyên gọi tôi bằng thứ ngôn ngữ bông đùa. Sự liên tục của mùa có xu hướng bộc lộ khía cạnh nóng nảy của tôi.
Có một điều, tôi mắng cô ấy, vì ngay sau Halloween, cô ấy bắt đầu chơi nhạc Giáng sinh – thường là những thể loại có thể thực hiện được, giống như bài “Wonderful Christmastime” của Paul McCartney, một bài hát cực kỳ khủng khiếp và bị chơi quá mức, nghe giống như một thí nghiệm PsyOps tồi tệ mà các DJ của đài phát thanh Giáng sinh đang cố gắng kêu gọi người Do Thái giơ tay bước ra.
Trong nhiều năm, tôi đã gọi điện cho ông già Noel và gọi cho các cháu trai và cháu gái của mình vài ngày trước Giáng sinh – từ Bắc Cực! – để nhận yêu cầu quà tặng của họ. Nhưng tôi đã làm ông già Noel với giọng hách dịch, một John McLaughlin gầm lên, một Eleanor Clift hét lên.
Vào thời điểm tôi hỏi chúng liệu chúng có bị yêu tinh của tôi bỏ rơi hay không, bọn trẻ đã bị đe dọa đến mức chúng không thể nhớ được chúng muốn gì. Điều đó là tốt trong cuốn sách của tôi. Tất cả chúng tôi đều biết dù sao thì họ cũng sẽ nhận được những thứ đó.
Và tôi nghĩ thật công bằng khi miêu tả ông già Noel như một hình ảnh phản chiếu của Chúa/McLaughlin – giống như một tu sĩ Dòng Tên nửa nghiêm khắc, nửa đùa nửa thật đang vỗ cánh bay, khiến bạn mất thăng bằng, tự hỏi liệu phước lành sẽ được ban tặng hay lấy đi. Theo cách tôi nghĩ, nỗi sợ hãi thường truyền cảm hứng cho sự tôn kính.
Nhưng giống như hầu hết những gã thích Giáng sinh, thực chất tôi là một người đa cảm. Đặc biệt là khi nói đến khu vườn nhỏ kỳ lạ mà tôi gọi là Nghĩa địa Cây Giáng sinh của mình. Không giống như hầu hết những người xung quanh những khu vực này, tôi không coi thời điểm kết thúc Giáng sinh là thời điểm để chở cây của mình đến bãi rác ở vùng nông thôn hoặc chặt nó để đốt lửa ngoài trời.
Thay vào đó, vào cuối mỗi mùa, tôi lôi cây linh sam Fraser của mình ra sàn nhà, sau đó ném nó qua lan can ra sân sau, nơi nó có thể ở bất cứ đâu trong một tuần đến bốn tháng, tùy thuộc vào mức độ ít vận động trong mùa đông của tôi và/hoặc lần cắt cỏ đầu tiên vào mùa xuân.
Nhưng cuối cùng, trên gốc cây, tôi khắc hoặc vẽ năm mà cái cây đã trung thành đứng canh gác trong phòng gia đình chúng tôi. Sau đó tôi kéo nó ra khu rừng phía sau nhà tôi để đến nơi an nghỉ cuối cùng. Tôi không đi dạo trong rừng nhiều vào mùa hè, khi chúng dày đặc cây dương, cây sồi và cây Sau sau, cùng với những bụi cây rậm rạp dày đặc.
Nhưng vào mùa đông, đặc biệt là sau trận tuyết nhẹ, tôi thích làm sạch đầu và phổi bằng cách dẫm nát những cành cây khô xuống khe núi dốc đến một dòng suối nhỏ, nơi tôi tìm kiếm những vật tổ ma thuật như cú tuyết hay chuồng hươu đuôi trắng. Và điều kỳ diệu nhất trong số đó là Nghĩa địa Cây Giáng sinh.
Vì khi tôi nhìn thấy những năm tháng được khắc trên gốc cây Giáng sinh, giờ xếp chồng lên nhau như những khúc gỗ, nó mang mọi thứ trở lại. Không chỉ những dịp Giáng sinh, mà còn cả gia đình sinh sống trong đó. Có người sống, có người chết, nhưng tất cả đều sống trong ký ức. Những người cười khúc khích trong Kinh thánh và những người ăn khoai tây chiên vị thơm, những người ô tô và những người lặn bút chì. Tất cả họ đều ở đó, tạo nên cuộc sống như lẽ hẳn phải thế: kỳ lạ, ấm áp, khàn khàn và ồn ào.
Đó là hàng rào của tôi chống lại âm thanh mà tôi sợ hãi hơn bất kỳ âm thanh nào khác – Là sự im lặng của họ.
2.
Xóm vắng
(3)
Căn phòng nhỏ, nơi cặp vợ chồng trẻ và đứa con gái sáu tháng tuổi của họ sinh sống, không còn lấy một khoảng trống về không gian. Chỗ hở duy nhất, mặt sàn nhà nối cửa ra vào, chạy dọc theo cái giường đôi đến tận nhà vệ sinh, thì khi đêm xuống cũng được tận dụng làm nơi để một chiếc xe đạp, một chiếc xe máy là vừa chật ních. Thành thử đã đóng cửa, dắt xe vào nhà thì tốt nhất là cứ yên vị ở trên giường cho đến sáng.
Nhưng nhà có trẻ em, lại là trẻ sơ sinh thì sao lúc nào cũng có những buổi tối bình yên được. Những khi con đau sốt, Phương lại dắt xe sang nhà nàng gửi nhờ vì giờ đây căn phòng của nàng cũng là tương đối rộng rãi với chỉ một người ở. Trẻ nóng sốt, khó chịu, quấy khóc suốt đêm Phương cũng chỉ dám bế con quanh quẩn trong lối đi hơn 4 mét vuông ấy, vì bước ra ngoài là sương gió rồi, cái bờ hè và mái hiên quá hẹp, thậm chí mưa lớn cũng có thể tạt vào nhà.
Phương là chị đầu của Vân. Cô đúng là ra dáng chị cả, đảm đang, xốc vác và khéo thu vén. Phòng trọ nhỏ nhưng cô sắp xếp đâu vào đấy nên khi nhìn vào cho người ta bớt cảm giác bức bối. Trên khoảng không giữa trần nhà và chiếc giường, chồng Phương gắn một chiếc quạt nhẹ, với sức gió vừa phải thật phù hợp với trẻ.
Từ song cửa sổ vắt đến cuối giường họ mắc một chiếc võng để tận dụng không gian. Mỗi khi em bé khó ngủ, họ sẽ em đặt vào chiếc võng và khẽ đưa. Chuyển động quay tròn của cánh quạt nhựa ngay đúng tầm mắt nhìn lên của em như một món đồ chơi đầy công hiệu để đưa em vào giấc ngủ. Tiếng leng keng của cái chuông gió treo trên khung cửa lại chẳng khác nào một điệu nhạc hòa ca
“Where the north wind meets the sea.
There’s a mother full of memory”.
Nàng khẽ bế em bé đặt lên tấm nệm êm ái được đặt vừa khít trong lòng võng sau khi Vân rũ chiếc võng được gập gọn những khi không sử dụng. Thế là chả có nơi nào không được tận dụng, một cách hợp lý. Mọi thứ đều có vị trí của nó, chỗ này nên để cái này, chỗ kia thì lại cái khác, làm sao để khi cần xuất hiện hay ẩn đi thì đều thuận tiện và dễ dàng. Cái đó cũng cần đến con mắt nghệ thuật.
Nàng chưa về ngay mà ngồi lại đưa võng cho em bé và khẽ hát ru
Sleep, my darling, safe and sound.
For in this river all is found
-Chị Xuân biết hát cả tiếng Anh cơ à ?
Vân vừa rửa bình sữa vừa hỏi nàng mà không quay lại
-Chị đang học tiếng Anh Vân ạ. Chị thích học ngoại ngữ lắm và cũng thích hát tiếng Anh nữa
Công ty nơi nàng đang làm việc gần đây đơn đặt hàng từ các đối tác châu Á ngày càng nhiều. Thực tế họ cũng là một khâu trung gian với khách hàng cuối cùng thực chất toàn là các ông chủ ở Mỹ hay những nước thuộc khối EU. Và vì vậy các tài liệu, hay các cuộc trao đổi công việc qua email, hay cả các đoàn khách hàng trực tiếp đến xưởng sản xuất đôi khi cũng là người nước ngoài và vì vậy giao tiếp được bằng một ngôn ngữ quốc tế thực sự là cần thiết.
Một chị đồng nghiệp thân thiết của nàng ở nơi làm đang theo học bằng đại học ngoại ngữ từ xa. Nàng thấy cũng rất tốt, định hỏi chị cụ thể về chương trình học thì Giám đốc công ty quyết định trích một phần kinh phí tài trợ cho các khóa học nâng cao nghiệp vụ và ngoại ngữ cho cán bộ có năng lực. Xuân cũng nằm trong số đó và nhờ vậy nàng bớt đi được một khoản chi phí mà lại được học những thứ thiết thực cho công việc.
-Em sẽ trông cháu cho đến khi cháu được 1 tuổi thì mới đi làm chị ạ. Chứ bây giờ gửi cháu thì tội lắm, chị Phương cứ bảo là chín tháng chị sẽ cho cháu đi nhà trẻ nhưng em nói với chị ấy em muốn chăm em thêm sáu tháng nữa cho cháu cứng cáp hẳn đã. Dù sao em cũng có nhiều kinh nghiệm chăm em bé khi ở quê.
Vân nói với giọng vui tươi và ánh mắt lấp lánh. Gương mặt cô bé toát lên vẻ phúc hậu của một người có tấm lòng bồ tát ẩn dưới một cơ thể bé nhỏ. Cô bé xếp lại mấy chiếc bình lên cái giá inox rồi ngồi vào chiếc máy khâu trong góc tường sát cạnh nhà vệ sinh.
-Chị Phương lúc chưa sinh con, ngày đi làm ở công ty, tối về nhận thêm việc may hàng khẩu trang để kiếm thêm thu nhập. Giờ chị bận bịu với con nhỏ thì em lại may thay chị. Ở phòng em cũng có một chiếc máy khâu như thế này đấy chị Xuân, em vừa dùng tiền tiết kiệm được để mua nó. Vì tối em cũng có làm gì đâu, khi anh chị đi làm về là em trả em bé cho anh chị. Về phòng mình ba chị em em lại may thêm đồ. Em thích làm thợ may, nhưng phải tự mình cắt được nữa cơ, chứ không chỉ đơn thuần là may.
Vân nói liến thoắng không nghỉ. Cô bé luôn tay luôn chân, luôn tìm ra việc để làm. Vân và hai chị trên nó sống ở một căn phòng khác cùng dãy nhà với nàng. Rất đông mọi người trong khu trọ là cùng họ hàng, cùng làng với nhau. Họ thân thiết, gắn bó, tương trợ và giúp đỡ lẫn nhau trong mọi hoàn cảnh. Tạo thành một cộng đồng rất gần gũi, đầm ấm và cảm động.
-Anh Tân (chồng Phương) về quê một tuần để dự đám cưới em gái của anh ấy nên tuần này chị Phương vất vả hơn một chút. Buổi tối em cũng giúp chị trông cháu nên không may được nhiều. Chị nhìn này, đẹp không chị Vân, em tặng chị đấy!
Vân giơ lên trước mặt nàng một chiếc khẩu trang xinh xắn có cả hoa văn, nàng nhận lấy và nói với nó:
-Buổi tối rảnh sang chị chị sẽ dạy cho Vân cắt may. Chị biết cắt may đấy bé!
-Thật hả chị ? Ôi chị Xuân của em vừa xinh đẹp vừa khéo léo. Chị nhớ dạy em đấy nhé, học xong em sẽ may cho chị một chiếc áo thật đẹp!
Vân vừa nói đến đây thì có tiếng dựng xe bên ngoài. Phương đã đi làm về, theo sau là thằng Nam, em họ nó. Phòng của Nam ở ngay đầu dãy trọ, nó chưa về ngay phòng mà qua nhà chị trước.
-Chị Xuân ạ. Hôm nay chị đi làm về sớm hơn mọi khi à ?
-Hôm nay Giáng sinh nên công ty chị cho nhân viên về sớm hơn đó Phương. Sao em về trễ thế ?
Nàng hỏi
-Bên em nhận được đơn hàng đột xuất nên phải tăng ca, từ giờ đến qua tết Dương lịch. Nhưng em đang trong chế độ nghỉ thai sản nên vẫn được về sớm. Chỉ là hôm nay bị trục trặc chút chị à, nhiều hàng lỗi quá kiểm không kịp. Đã thế khi về xe còn bị hỏng phải dắt bộ, may thằng Nam đi làm về ngang qua nên dong xe đi sửa với em.
Nam bước vào, trên tay là một con búp bê, một con thỏ có gắn cả nhạc. Chắc đó là quà nó mua tặng cháu. Nam chăm chỉ y như mấy chị họ của nó. Ngoài làm công nhân xưởng gỗ, buổi tối nó còn đi dỡ hàng thuê ở chợ nông sản đầu mối. Mới chuyển từ quê vào Xóm Vắng được vài năm mà nó đã tính mua một mảnh đất cắm dùi, hơi xa đây một chút, nhưng rẻ phù hợp với tài chính hiện thời của nó.
-Cháu về quê có ngoan không chị Xuân ?
Nam hỏi Xuân khi chị Phương của nó bê lên bàn một đĩa dưa hấu
-Cháu cũng dần quen với ông bà và các cụ rồi em ạ.
-Chị cứ yên tâm, không gì tốt bằng các cháu được ở cạnh ông bà.
Nàng cầm lên một miếng dưa hấu, để tránh đi cảm giác muốn bật khóc. Việc cho quai hàm hoạt động có khá nhiều lợi ích, ngoài cung cấp thức ăn đã được nghiền nhỏ cho dạ dày.
Phương hiểu nỗi lòng của Xuân liền nói
-Anh Tân em mang sang nhà bố mẹ chị để gửi quà của chị xong gọi điện cho em bảo là thằng cu kháu khỉnh lắm chị Xuân ạ. Chị đừng lo nhiều, để cháu lớn hơn chút rồi đón cháu vào đây. Em biết một nhà trẻ tốt lắm, họ có dịch vụ giữ trẻ đến tối.
Lúc này Xuân đã trấn tĩnh, qua cơn xúc động vì nhớ con
-Chị cũng dự định thế đấy. Có khi khi nào Phương gởi bé Nhím đi học chị cũng cho bé nhà chị vào đi chung luôn cho vui nhỉ. Sáu tháng nữa thôi chứ mấy.
-Đúng đấy chị. Để chúng có bạn cũng vui. Khi nào em về sớm thì em đón luôn hai đứa, mà chị về sớm thì chị cũng đón luôn con cho em.
Kế hoạch quá sức bất ngờ làm nàng rộn ràng niềm vui như một đứa trẻ. Giờ đây, nàng mới hiểu thấu sâu sắc tình cảm giữa những người xa xứ và có cùng hoàn cảnh. Tình thân sưởi ấm trái tim nàng, thắp lên trong nàng một ngọn lửa, cho một sự đổi thay.
Mấy chị em họ ngồi chuyện trò vui vẻ bên đĩa hoa quả. Khi đó tất cả họ như quên hết mọi lo toan, vất vả đời thường
Một lúc thì nàng về phòng mình. Chậu quần áo chờ phơi bị bỏ quên ngoài hiên. Nàng cũng đã quên lấy lại cái cây phơi đồ.
Nhưng người ta vẫn nghe thấy một giọng hát khe khẽ phát ra từ căn phòng nhỏ
Come, my darling, homeward bound,
When all is lost, then all is found.
Tất cả quà tặng tốt
(Tickle Me Elmo và sự điên rồ của đồ chơi Giáng sinh)
By Heather Wilhelm
Khi nói đến đồ chơi Giáng sinh, không ai biết rõ hơn trẻ em. Vì vậy, tôi đã đề nghị ba đứa con trai của mình chia sẻ suy nghĩ của chúng về buổi sáng nghỉ lễ rắc đầy giấy vào lúc bình minh đó – một câu trả lời thu nhỏ vào cuối tháng 12 cho cuộc chạy đua bò tót của Pamplona. Cậu con bảy tuổi của tôi, thuộc loại trưởng thành và triết lý, đã có một bài phát biểu ngắn đáng yêu về việc đếm từng phút cho đến sáng, niềm vui khi mở quà và tình yêu thương giữa gia đình và bạn bè.
Tiếp theo là đứa con trai giữa của tôi, năm tuổi. “Thật hạnh phúc” con hét lên – vì lý do nào đó, mọi người trong gia đình tôi đều hét lên như những người rao hàng trong lễ hội, vì vậy hãy tưởng tượng tất cả cuộc đối thoại trong tương lai ở mức âm lượng của trận đấu playoff của Chicago Bears có sự tham gia của hàng trăm nghìn bản sao Mike Ditka, mỗi bản sao sáu hoặc bảy cốc bia trong – “rằng bạn muốn xé toạc cơ thể và đóng đinh mình vào tường!”
Thực vậy. Than ôi, sau cái nhìn sâu sắc bằng hình ảnh đó, tôi không thể nhận được câu trả lời thẳng thắn từ đứa con út ba tuổi của mình, nó cười khúc khích đến nỗi nó hỉ mũi rồi cười rạng rỡ với tôi như thể nó vừa phát minh ra vật lý hạt.
Tuy nhiên, khi bạn nghĩ về điều đó, phép loại suy của con trai tôi có thể là cách tốt nhất để mô tả niềm vui mơ hồ mà đồ chơi Giáng sinh mang lại cho trẻ em. Hãy tra Google cụm từ “Những điều kỳ lạ vào buổi sáng Giáng sinh” và bạn sẽ hiểu ý tôi. “ĐÓ LÀ NGÔI SAO TỬ THẦN! NGÔI SAO TỬ THẦN LEGO! NGÔI SAO TỬ THẦN!” (Ngôi sao Tử thần là một trạm không gian và là một siêu vũ khí ngân hà giả tưởng xuất hiện trong loạt sử thi Star Wars do George Lucas sáng tạo) một chàng trai trẻ có đôi mắt hoang dã, nồng nhiệt nào đó sẽ hét lên, ôm lấy một chiếc hộp khổng lồ, khó sử dụng và loạng choạng xung quanh như thể có kiến lửa đang bò lên một ống quần pyjama. Xin Chúa phù hộ cho nước Mỹ. Vì hôm nay là Giáng sinh nên Chúa cũng phù hộ cho Ngôi sao tử thần, tôi đoán vậy.
Trong những năm gần đây, được thúc đẩy bởi người dẫn chương trình trò chuyện truyền hình Jimmy Kimmel, một số bậc cha mẹ đã quyết định kiểm tra lòng trung thành của con mình bằng cách tặng chúng những món quà Giáng sinh “sớm” giả, khủng khiếp và ghi lại phản ứng trên video. “Con nhận được gì thế, Jason?” một người mẹ hỏi mà không có camera, rõ ràng là đang cố gắng không cười khúc khích. “Ồ! Một ít đậu đen, pho mát và một chiếc mũ Waffle House!”
Cậu bé nhìn chằm chằm vào chiếc mũ, đôi mắt long lanh. Em gái của cậu hy vọng sẽ lấy được món quà của mình: một củ bí ẩn, bẩn thỉu trông như được mọc lên từ một vết nứt ở bãi đậu xe Los Alamos. “Ồ!” người mẹ hát khi cô gái nhìn chằm chằm, bối rối. “Là đồ chơi Ông khoai Tây!”
Đây là điều tuyệt vời: Ngay cả giữa những trò đùa ác độc này, vào một số thời điểm nhất định, bạn vẫn có thể thấy những mầm niềm vui. Trong một video, một cô gái trẻ nhìn chiếc bánh PB&J xộc xệch, ăn dở mà cô vừa mở ra một cách buồn bã – và sau đó anh trai cô lao vào, vui vẻ tuyên bố. “Anh sẽ ăn nó!” Một đứa trẻ khác lấy một quả chuối ủ rũ, màu than, đã để lâu ra khỏi túi quà vui nhộn theo chủ đề ông già Noel, nghiên cứu nó một lúc rồi vô tình cố gắng hút phần trái còn lại ra khỏi vỏ.
Tuy nhiên, có lẽ khoảnh khắc “món quà Giáng sinh tồi tệ” nhất trong lịch sử gần đây lại đến từ hai đứa trẻ người Anh, được ghi lại trên phim khi chúng nhận được một quả chuối (cho anh trai) và một củ hành tây (cho em gái). Thứ mà chúng thực sự muốn lần lượt là một chiếc “đồng hồ Ben 10” – thứ này liên quan đến việc bắt giữ người ngoài hành tinh, tôi nói – và một “Công chúa Barbie và Vua Ken”.
Chưa hết: “MỘT QUẢ BÍ NGÔ!” cô bé hét lên, không chính xác nhưng rạng rỡ khi cuộn củ hành trong đôi bàn tay mũm mĩm của mình. “Một quả chuối!” anh trai cô hét lên, hoài nghi nhưng thích thú. Cuối cùng, cả hai đều đứng như những thiên thần nhỏ, cảm ơn cha mình vì những món quà Giáng sinh đáng ngờ này từ phía bên trái của lối đi bán sản phẩm. Cậu bé mắt sáng, nâng quả chuối lên trước mặt, nở nụ cười hình trái cây màu vàng.
Xin Chúa ban phước lành cho những bậc cha mẹ đó. Họ đang làm điều gì đó đúng đắn.
Suy cho cùng, trên thế giới này có hai loại cha mẹ: Những người sẽ vào Yuletide, trung tâm mua sắm kiểu quán bar để tranh giành Cabbage Patch Kid (một loại búp bê), và những người sẽ không. Cho đến nay, tôi đã rơi vào loại thứ hai. Tôi sẽ tự chúc mừng bản thân vì điều này, nhưng tôi thực hiện tất cả việc mua sắm trực tuyến, nơi những cuộc ẩu đả kiểu quán bar duy nhất nằm sâu trong phần hoang dã của phần bình luận.
Khi áp dụng vào việc mua sắm đồ chơi, phép ẩn dụ Giáng sinh của đứa con trai giữa của tôi – bạn biết đấy, phép ẩn dụ về việc xé toạc cơ thể và đóng đinh mình vào tường – trở nên rực rỡ gấp đôi. Đó là bởi vì ngày nay, mua sắm là một môn thể thao tiếp xúc. Sẽ không phải là Giáng sinh nếu không có cuộc hỗn chiến cổ điển ở khu vực đồ chơi của Walmart. Bây giờ điều đó gần như bình thường, nhưng bạn phải nhớ rằng không phải lúc nào cũng như vậy.
Hãy quay trở lại những ngày huy hoàng của năm 1983. Ronald Reagan là Tổng thống, Câu chuyện Giáng sinh (A Christmas Story) vừa ra mắt tại rạp, và tôi là một đứa trẻ sáu tuổi đang cố gắng hết sức để vượt qua tình trạng đập bát thảm hại ở trường mầm non. Khi còn nhỏ, tôi không mấy hứng thú với búp bê, ngoại trừ Barbie và nhân vật hành động Wonder Woman của tôi. Cần lưu ý rằng cả hai đều là những sinh vật khỏe mạnh, kịch tính và quyến rũ. Cả hai cũng tình cờ chơi thể thao, như người anh trai có đôi mắt tinh tường nhưng khó tính về mặt giải phẫu của tôi nhận thấy, một đôi “khuỷu tay đẹp”.
Gia nhập vào Cabbage Patch Kid, “đồ chơi” bí ẩn năm 1983 không hề gợi cảm, kịch tính hay quyến rũ. Trên thực tế, nó có thân hình ủy mị đến mức không thể nhìn thấy bất kỳ loại khuỷu tay nào. Cabbage Patch Kids là một tập hợp cũ của những cảm giác khó chịu về thị giác: đôi mắt ma quái đầy mong đợi; cái miệng mím lại, không có môi, kiểu “thủ thư của Vùng Chạng vạng”; bàn chân hình cầu; hình xăm trơ trẽn.
Có, trong trường hợp bạn quên, mỗi Cabbage Patch Kid “độc nhất”, “có thể chấp nhận được” đều đảm bảo rằng bạn sẽ không bao giờ quên người tạo ra nó, thiên tài điên rồ Xavier Roberts, bởi vì tên của anh ấy được đóng dấu ở phía sau mỗi chiếc Cabbage Patch Kid còn tồn tại. Vào thời điểm đó, chi tiết này có vẻ quyến rũ. Nhìn lại, nó thực sự rất kỳ lạ.
Không ai thực sự biết Cabbage Patch Kids đã thành công như thế nào, bán được hàng triệu triệu con búp bê – tính đến nay đã hơn 100 triệu con. Giống như các nhà sử học đang tranh luận về thùng thuốc súng châu Âu năm 1914, hầu hết các cựu chiến binh của Cuộc xung đột Cabbage Patch lớn năm 1983 vẫn còn bối rối không biết cuộc giao tranh thực sự diễn ra như thế nào.
“Họ không đi bộ, không nói chuyện, tè quần hay mọc tóc,” một phóng viên của WPIX-TV của New York đã nói vào tháng 12 của năm định mệnh đó, đưa tin về cơn điên cuồng của Cabbage Patch. “Họ không làm gì nhiều cả. Nhưng họ đã làm đảo lộn chu kỳ cung cầu ở một mức độ đáng kinh ngạc.” Đó là một cách diễn đạt khá nhẹ nhàng, vì phân đoạn này bắt đầu bằng cảnh quay từ vụ đánh sập Cabbage Patch khét tiếng năm 1983 ở Wilkes-Barre, Pensylvania.
Nếu bạn không quen thuộc với khoảnh khắc đặc biệt này trong lịch sử Hoa Kỳ, thì nó lên đến đỉnh điểm khi một người quản lý cửa hàng mặc áo sơ mi xua đuổi những bậc cha mẹ điên cuồng bằng một cây gậy bóng chày bằng nhôm: một sự bày tỏ sự kính trọng chân thực, ấn tượng đối với hầu hết mọi bộ phim về ngày tận thế zombie từng được thực hiện.
Phóng viên tiếp tục: “Hầu hết người mua không thể giải thích tại sao con búp bê này lại nổi tiếng trong năm nay và những người khác không thể giải thích tại sao họ muốn mua nó”. Máy quay cắt cảnh một người phụ nữ lớn tuổi với giọng New Jersey đặc sệt, đang tuyệt vọng tìm kiếm một con búp bê từ Patch.
“Tôi không thích chúng!” cô ấy hét lên. “Tôi không thích chúng! Tôi không thích khuôn mặt của chúng! – đến đây cô ấy dừng lại, lắc đầu như muốn rũ bỏ những khuôn mặt búp bê mỉm cười đang lơ lửng trong tâm trí mình- “Nhưng tôi muốn một cái!”
Và có vẻ như những người khác cũng vậy. Bất chấp quan điểm thờ ơ của tôi đối với những con búp bê không mấy ấn tượng, tôi vẫn vui vẻ nhận được Cabbage Patch Kid vào Giáng sinh năm đó. (Nó có được nhờ sự may mắn từ danh sách chờ chứ không phải nhờ môn thể thao máu lửa, bởi vì đó là cách chúng tôi đã làm mọi việc ở một góc phía tây nam Michigan của tôi, nơi được dựng lên đúng cách đồng nghĩa với việc xuất hiện ít nhất cũng bị kiềm chế một chút.)
Cô ấy đến với cái tên Evangeline Joy ; Bất chấp bản thân, tôi cảm thấy hồi hộp một cách kỳ lạ khi điền vào giấy “Chấp nhận”. Tôi thậm chí còn đề nghị thêm một kẻ xâm nhập có khuôn mặt kỳ lạ nữa trước khi cơn sốt lắng xuống: lần này là một cậu bé, mặc bộ đồng phục Detroit Tigers am hiểu về tiếp thị, người mà tôi nhanh chóng đổi tên theo tên lính gác thứ hai “Sweet Lou” Whitaker.
Ở Chicago, hai bà mẹ đã bị bỏ tù vì một vụ ẩu đả liên quan đến Elmo; ở Canada, một nhân viên bán hàng không hề nghi ngờ của Walmart suýt chút nữa đã phải chịu số phận khi ba trăm khách hàng đổ xô đi xem chiếc Elmo mà anh ta cầm, dường như bị kích động bởi vệt màu đỏ rực rỡ. Người thư ký, Robert Waller, bị gãy xương sườn, chấn động và một cú hạ gục cuối cùng từ một chiếc giày Adidas màu trắng.” Tôi bị kéo xuống, giẫm đạp – háng của tôi bị giật ra khỏi chiếc quần jean mới toanh của tôi,” anh nói với báo chí. Ồ.
Rõ ràng, nguồn năng lượng thô thúc đẩy việc tìm kiếm món đồ chơi Giáng sinh hoàn hảo là điều đáng chú ý. Khi dòng cát thời gian trôi về phía trước, những món đồ chơi “nó” của Giáng sinh sẽ tiếp tục đến và đi – Furby (một đồ chơi robot điện tử) ở đây, Zhu Zhu Pet ở kia, một Optimus Prime Transformer (nhân vật hư cấu của loạt phim Transformers – Robot đại chiến) ở trong góc – để lại cả niềm vui lẫn sự tàn phá sau lưng chúng. Chúng ta có thể làm gì với tất cả? Tốt hơn nữa, chúng ta nên làm gì với tất cả chúng?
Có thể nói nhiều điều về chủ nghĩa tiêu dùng, hay sự mất mát quan điểm, hay đội quân những khuôn mặt Elmo bồng bềnh, kỳ dị sẽ vĩnh viễn ám ảnh những giấc mơ của chúng ta. Nhưng cũng có tinh thần Giáng sinh ở đây, các bạn nhìn đủ lâu và gần: Hóa ra hầu hết các bậc cha mẹ đều yêu con mình một cách tuyệt vọng, mãnh liệt và bất lực. Họ muốn tặng cho con mình những món quà tốt. Trên đường, một số người bị buộc phải đi cùng với loại tuần lộc không phù hợp. Ai có thể say hoặc không say.
Việc tặng quà Giáng sinh, hoặc ít nhất là nguồn gốc của nó, có từ thời La Mã. Truyền thống Thiên chúa giáo kết hợp câu chuyện về các đạo sĩ mang vàng, nhũ hương và mộc dược đến cho Chúa Kitô mới sinh, với truyền thuyết xung quanh Thánh Nicholas, một người tặng quà bí mật tinh quái ở thế kỷ thứ tư, từng là giám mục được nhiều người yêu mến hay còn gọi là Myra.
Rất lâu trước khi Hoa Kỳ và đội quân ông già Noel bằng nhựa của nước này xuất hiện, lễ Giáng sinh ở châu Âu liên quan đến việc tặng quà cho người lạ nhiều hơn trẻ em – các nhóm đàn ông thuộc tầng lớp thấp hơn sẽ đến từng nhà, “đi thuyền”, yêu cầu tầng lớp thượng lưu phát quà. Nước Mỹ lâu đời đã phải biến Lễ Giáng sinh thành nơi buôn bán sầm uất như ngày nay.
Đối với nhiều người ngày nay, đặc biệt là ở Mỹ, Giáng sinh đến với một thử thách đặc biệt: Là cha mẹ, bạn muốn tặng con mình thật nhiều quà tốt, nhưng bạn cũng không muốn biến con mình thành những kẻ ngu ngốc. Mỗi năm, các con trai của tôi thu thập đồ chơi cho Chiến dịch Trẻ em Giáng sinh để gửi hộp quà cho trẻ em nghèo trên khắp thế giới và dự án Cây Thiên thần gửi quà cho trẻ em có cha mẹ bị tù.
Tôi có những người bạn giới hạn con họ chỉ được ba món quà bởi vì, như họ giải thích, điều đó là đủ tốt đối với Chúa Giêsu. Đây có vẻ là một ý tưởng tuyệt vời và tôi nghĩ vào tháng 12 hàng năm, Đây là năm chúng ta sẽ thực hiện nó! Nhưng than ôi, năm nào tôi cũng sơ suất. Bởi vì việc tặng quà hóa ra thực sự rất thú vị. Và tặng quà Giáng sinh cho trẻ em là điều thú vị nhất.
Khi còn nhỏ, tôi nhớ mình thức dậy khi trời vẫn còn tối và choáng váng. Anh trai tôi và tôi chạy đua để tìm những chiếc tất của mình và chắc chắn trong mỗi chiếc tất đều có một quả cam. Tôi sẽ lấy của tôi, đặt nó sang một bên, và sau đó, thường xuyên, quên tất cả về nó. Vào những năm 1950, khi bố mẹ tôi mở tất ở Iowa và Michigan băng giá, quả cam đó là kho báu quý hiếm của mùa đông.
Đối với mẹ tôi, người lớn lên trong hoàn cảnh nghèo khó ở một trang trại, đôi khi đó là món quà Giáng sinh duy nhất bà nhận được. Đối với bố tôi, một người Hà Lan nhập cư, nó thường được kết hợp với một ít sô cô la và có thể là một món quà khác nếu ông may mắn. Những quả cam đó, giống như củ hành của đứa trẻ mới biết đi người Anh, là một chút phép thuật trong một ngày gió lạnh và ảm đạm.
Thật là một điều đáng yêu khi thấy niềm vui mà những món quà nhỏ vẫn mang lại cho lũ trẻ. Đối với ba cậu con trai của tôi, danh sách Giáng sinh năm ngoái bao gồm các yêu cầu về “hạt giống”, một “calider” (đó có thể là một cuốn lịch), một “áo thun màu đỏ” và một “trại kiến”.
Ngoài ra còn có một vài yêu cầu ngông cuồng – một chiếc Power Wheels (là loại xe đồ chơi chạy bằng pin dành cho trẻ em từ một đến bảy tuổi), một trong những chiếc ô tô cỡ trẻ em thực sự hoạt động khi bạn nhấn ga và “một thanh kiếm ánh sáng màu xanh, nhưng là hàng thật, giống như chiếc đã cắt đứt tay của Luke Skywalker”. Tuy nhiên, nhìn chung, tôi cho rằng con cái của mình thuộc vào nhóm hợp lý.
Nhân tiện, chúng không có được chiếc xe Power Wheels, thanh kiếm ánh sáng đang hoạt động hoặc trang trại kiến. Ngoài ra, như một thông báo về dịch vụ công cộng, xin vui lòng đừng bao giờ đưa cho bất kỳ đứa con nào của tôi một chiếc Power Wheels, một thanh kiếm ánh sáng đang hoạt động, một trại kiến, một bộ trống, một chiếc còi đồ chơi, một chiếc kazoo, một chiếc còi, hoặc – và tôi không đùa đâu, ai đó thực sự đã từng đưa cho chúng tôi cái này – một cây guitar điện giả chỉ chơi được một bài hát. Bạn thấy đấy, đây không phải là những món quà dành cho trẻ em mà là những công cụ tra tấn cha mẹ.
Nghĩa là, có những món quà tốt và có những món quà không tốt lắm. Khi còn nhỏ, một trong những món quà Giáng sinh quý giá nhất của tôi là máy ghi âm Fisher-Price, nó không chỉ cho phép tôi biểu diễn theo Lionel Richie và Kenny Rogers mà còn đóng vai trò là băng chuyền cho Skipper và G.I.Joe. Một chiếc máy được yêu thích khác là máy đánh chữ điện, có kèm theo “Băng chỉnh sửa”, một tấm phim trắng có thể che đi những lỗi lầm của bạn – và vâng, người đang hỏi ở phía sau, tôi biết mình đang già đi.
Mặt khác, món quà Giáng sinh rẻ tiền bao gồm một chiếc khăn tắm biển cáu bẩn có hình một con đại bàng hói trông điên cuồng trên đó – đó là từ bà tôi, người chắc hẳn đã sớm cảm nhận được tương lai của tôi trong việc viết lách chính luận – và một thanh sô-cô-la cũ đáng sợ, nguy hiểm -phủ màu cam. Xin lỗi, bà. Tôi nghĩ cái đó cũng chính là bạn.
Tất nhiên, không ai là hoàn hảo và tất cả chúng ta đều là người nhận được điều mà tôi muốn gọi là “Ồ, Bạn thực sự, thực sự không nên có!” Nhưng điều này, giống như tất cả những nỗ lực tặng quà trần thế của chúng ta, chỉ là một phép ẩn dụ cho những điều lớn lao hơn. Ở dưới cuộn dây phàm trần này, chúng ta cố gắng hết sức và chúng ta thường có ý tốt, nhưng thực sự, chúng ta là một mớ hỗn độn. Nói một cách nhẹ nhàng, chúng ta mắc rất nhiều sai lầm.
Nhưng chúng ta cũng có hy vọng. Chúng ta biết, trong sâu thẳm, mọi thứ có thể và một ngày nào đó sẽ xảy ra. Khi bạn quan sát một đứa trẻ nhỏ – chẳng hạn như một đứa trẻ dưới bốn tuổi – chơi với một món đồ chơi mới, bạn sẽ nhận thấy rằng nó hầu như luôn nằm sấp trên sàn, đầu cúi xuống để ngang tầm mắt với đồ chơi.
Tôi nghĩ trẻ em làm điều này vì nó làm cho món đồ chơi trở nên thật hơn: Khi trẻ nhìn từ góc nhìn của đồ chơi, Động cơ xe tăng Thomas hay con sư tử nhựa hay chiếc xe đua Disney với đôi mắt mở to và nụ cười toe toét sẽ trở nên to hơn, mạnh mẽ hơn và tràn đầy sức sống. Nó không chỉ đơn thuần là nhựa, gỗ và sơn. Qua con mắt của một đứa trẻ, món đồ chơi đó được biến đổi. Cũng giống như, qua lễ Giáng sinh – lễ Giáng sinh thực sự – chúng ta được biến đổi.
Đôi khi chúng ta tặng quà vì bổn phận; thường xuyên hơn chúng ta trao tặng chúng vì tình yêu. Nhưng cuối cùng, tất cả những món quà của chúng ta chỉ là những bản sao lộn xộn – chỉ phản ánh tình yêu đầy cảm hứng và khó hiểu đằng sau Lễ Giáng sinh. Đó là một tình yêu đã gửi đến món quà hoàn hảo, thật vô lý đến mức không thể tin được: Một hài nhi trong máng cỏ, Chúa nhập thể, chỉ dành cho bạn.
