Cuối tuần trước, mình và con cần tìm một nơi gần gũi tự nhiên và phải tương đối yên tĩnh để ghi hình. Tập tành vớ vẩn tí thôi chứ cũng không có gì quan trọng cả. Dĩ nhiên, mình nghĩ, chẳng có nơi nào thích hợp hơn là con đường bên dưới khu nhà.
Mình yêu thích cái không gian công cộng nhỏ bé này vì những điều tưởng như nhỏ bé: Những tán cây cao, những tiếng chim hót, những chiếc lá rụng ngập lối đi, mùi cà phê thơm nức toả ra từ cái quán trong dãy kios ven đường, tiếng leng keng của những chiếc thìa khuấy vào những viên đá nhỏ hoặc lảnh lót va đập vào thành ly thuỷ tinh…
Dưới bóng cây, từng người – nhóm người lặng im hay ồn ào bên thứ đồ uống của mình. Cái quán ở vị trí tuyệt quá nên lúc nào cũng đông đúc, chỉ có đến vào buổi sớm thế này, khi mặt trời còn chưa ló rạng thì mới mong có được một không gian của riêng mình. Tất nhiên là không tuyệt đối. Đúng rồi, ở đời làm gì có cái gì là tuyệt đối. Mình dậy sớm thì cũng có người dậy sớm như mình. Bác chủ quán cà phê là một ví dụ. Bác đã xuất hiện với cái chổi tre trên tay để quét đi những chiếc lá vàng đã dày đến cả cm.
Cái cảm xúc cầm chổi quét lá ngoài sân nó khác với quét rác trong nhà bạn ạ. Hồi mình còn ở nhà cũ, nhà của mình có cái sân rất rộng, và mình nhét vào cái khoảnh sân đó đủ các loại cây – hoa, trong đó có cây chùm gây. Lá cây này ăn cũng tốt nhưng mình cứ để nó lớn, cao vượt lên đến tận cửa sổ phòng con gái trên lầu.
Lá chùm gây xanh đậm và vào mùa thu nó rụng khủng khiếp. Sân nhà mình lúc nào cũng ngập lá, có khi còn bay sang cả nhà hàng xóm. Bác hàng xóm cứ thắc mắc sao mình lại có thể trồng cái loại cây này được, vì với những chiếc lá nhỏ li ti, rụng chi chít trên sân như thế thì việc quét tước rất mất thời gian, nhất là khi trời mưa.
Mình chẳng biết giải thích sao vì đơn giản với mình vườn nhà cứ râm mát là đẹp, còn việc lá rụng là chuyện nhỏ. Lá rụng thì mình lại càng có cớ lao ra sân dọn dẹp, quét tước, đúng là con nhà nông phải không các bạn :)).
Mình lúc nào cũng thích một sân nhà được phủ bóng cây xanh, có thể là một giàn nho, giàn mướp hay một loại hoa leo nào đấy, hồng, tường vi hay giấy nhưng nhất khoát không phải là cái mái tôn nóng nực, khô cứng. Dù điều đó có thể khiến mình bận rộn hơn với việc vệ sinh cái sân. Tuy vậy, nếu bạn xem việc quét lá như một hoạt động “động” (chân tay) trong trạng thái “tĩnh” (đầu óc) thì bạn sẽ thấy nó cũng thú lắm.
“Tôi thì chịu thôi. Cái đống lá mục chỉ tổ là nơi cho muỗi trú ấn, ngại lắm”. Bác hàng xóm kêu vậy thế nhưng sau này, khi mình chặt bớt cành đi để lá không rụng sang sân nhà bác nữa thì bác lại hỏi: Ơ, dạo này không thấy vài chiếc lá bay sang lại thấy thiếu thiếu cái gì cô ạ :)).
Hừng đông vẫn chưa lên. Hai mẹ con tha thẩn chán rồi thì con mình nó bảo mẹ ở dưới đất mãi rồi. Giờ thử lên trời xem thử có khác không :))). Ý chị ấy là lên cái sân thượng của toà nhà: “Con không chắc nó đẹp hơn so với dưới này nhưng có thể nó ít âm thanh hơn.”
Thế là chúng mình đã bước lên cái không gian cao hơn đó, lần đầu tiên của mình sau bao năm ở đây. Chỗ này chỉ có ông xã mình dẫn con lên thôi chứ mình chẳng dám. Cái sự trống trải trên cao làm mình ngộp.
Tuy vậy, chẳng hiểu sao buổi sáng chủ nhật đó lại cho mình một cảm giác khác hẳn, có lẽ là bởi chưa bao giờ mình được ở trong một không gian khoáng đạt trên nóc một toà nhà cao như thế. Trải nghiệm đứng trên đỉnh núi thì mình có rồi và tất nhiên là cao hơn mười mấy tầng nhà, nhưng nó rất khác, vì khi lên núi ta có xu hướng nhìn xuống. Còn ở đây mình chỉ dám nhìn ngang hoăc nhìn lên.
Có lẽ nơi cao nhất mà từ đó mình được nhìn lên bầu trời là trên cành nhãn của nhà cái Lan hàng xóm ở quê. Ngày nhỏ xíu, mình cũng thuộc thành phần trèo leo có số má, chả biết sợ là gì vì trẻ con xưa đứa nào chả thế. Khi leo lên cây bứt được vài cái quả xong thì chúng nó tụt xuống ngay, còn mình thì đôi khi thích chọn một hốc nào đó có cái chạc to to rồi mình ngồi theo kiểu gần như nằm ra và ngắm đủ mọi thứ trên đó.
Và khi đó mình thấy thế giới ở trên cao tuyệt thật, cành lá rủ hẳn vào đầu, chim chóc đậu ngay bên cạnh và bầu trời bao la thì như chạm xuống đến làn mi.
Rồi mình cũng lớn dần lên và tất nhiên, ba cái trò con nit cũng biến mất hẳn trong đời sống, như một điểu hiển nhiên chẳng cần nói. Mình không còn thấy thích thú gì cái trò trèo leo hay chênh vênh trên cao và ngược lại, còn thấy sợ.
Nhưng thời điểm khi mình đứng trên sân thượng toà nhà thì tự nhiên mình lại có cảm giác như ngày thơ bé ùa về, với tất cả sự mới mẻ của nó.
Mình nhìn lên bầu trởi, bầu trời cao trong xanh trải xa tít tắp. Phía đàng đông từng tảng mây trắng như những tấm thảm khổng lồ xếp chồng lên nhau tầng tầng lớp lớp. Chút nữa mặt trời chắc hẳn sẽ rất vất vả mới thoát ra được, hòng cho tia sáng của mình có thể rực rỡ nhất khi chiếu xuống nhân gian.
Ngược lại phía Tây, chỉ thưa thớt vài áng mây lững lờ, như những vệt xước mỏng trên mặt bàn học sinh sậm màu gỗ. Xoay ngang sang hướng nam thì chỉ có một màu xanh thẳm, không nhạt như xanh pastel cũng chưa đến nỗi đậm đến mức cobalt, đâu đó ở lưng chừng:
The pageant of Autumn follows its course
And the blue sky of Autumn laughs above.
And the song and the country become as one,
I see it as music, I hear it as light;
Bầu trời Thu xanh xanh thắm đang mỉm cười ở trên cao, dù cho “feeling blue” mặc nhiên được xem là một cảm xúc âu sầu. Nó buồn như đôi mắt “blue” sâu thẳm, như điệu nhạc “blue” chậm rãi man mác.
Rõ ràng đẹp hơn mình tưởng tượng nhiều lắm. Thoáng chốc một mụ già 42 như trở lại với thời 24, hay 14, thậm chí là 04. “Ai cho tôi một vé về tuổi thơ? “
Mình chụp cho con vài kiểu ảnh từ cái app chụp kiểu art mà nó mới cài, thật ra cũng cách vài tháng rồi. Công nghệ chụp ảnh gần như bị nhà mình lãng quên, đến giờ chẳng ai trong nhà biết photoshop hay filter hay app chỉnh sửa ảnh là gì vì toàn những người ngại chụp hình.
Trong máy ảnh của mình cũng chỉ toàn ảnh phong cảnh hay ảnh con do mình nịnh nọt nó cho chụp để mình lưu lại chứ không chắc chả có cái nào vì nó không thích ảnh ọt gì :)).
Không ngờ chụp hình trên cao cho cảm giác “phê” y như cảm giác đứng trước mũi Hảo Vọng. Nó cho ngừoi chụp một không gian đa chiều, sâu thẳm thẳm và rộng mênh mang.
Đứng trong khung cảnh đó, con người như được nâng lên, bay lên và nhỏ bé đi. Không cần make up, chẳng cần xiêm y lộng lẫy hay phụ kiện điểm trang. Không gian hoàn toàn trống trải với background là nền trời, mà như con mình nó tưởng tượng vào ban đêm có màu chàm như màu bìa một album của cô ca sĩ idol của nó, sẽ là thứ trang sức đắt giá nhất.
Đường gạch viền ngoài mặt sân là lằn ranh ngăn cách hai nửa mặt phẳng với bờ trên là nền bầu trời xanh biêng biếc thấp thoáng xa xa những dãy nhà trắng nhấp nhô. Và nửa mặt phẳng đưới là một màu nâu sậm của những viên gạch lát đã bị mưa nắng đầy đoạ đến cũ mòn.
Thế mà lên hình trông lại ổn quá, ít nhất là tự so với trình độ của mình.
Mình nhớ lại nhiều năm trước khi mình xem một serie chương trình truyền hình thực tế về model và hình như trong đó luôn có một buổi chụp hình trên cao. Quả là có lý do của nó. Với ánh sáng chuẩn chỉnh do nắng đem lại hay gió thổi tung bay trang phục của người mẫu sẽ tạo ra những shoot hình bay bổng và ma mị hơn hẳn.
Bảo sao nhiều người mê nhiếp ảnh, nó là bộ môn nghệ thuật của thị giác, với trò chơi của ánh sáng, màu sắc, bố cục, và những khoảnh khắc xuất thần của cảnh sắc hay con người trước ống kính.
Ở nhà, mình vẫn còn nhiều bức ảnh chân dung của mẹ mình chụp cách đây 50 năm, 40 năm. Tất cả đều là ảnh đen trắng và rất mộc mạc nhưng vẫn giữ được nước ảnh chân thực, sắc nét như không thể tin được là tuổi đời của nó đã cả nửa thế kỷ.
Ngày xưa thợ ảnh rất có giá. Công nghệ đã san phẳng nhiều thứ, giờ đây ai cũng có thể là thợ chụp cho chính mình.
Buổi tối Halloween, có hai cậu nhóc trong khu nhà cosplay theo kiểu như thường thấy trong ngày này. Tay gậy, tay bị vô nhà: Trick or Treat hả? Con mình vừa hỏi vừa lấy cho chúng mấy cái kẹo.
Trick or Treat là trò chơi bắt nguồn từ tập tục hóa trang xin đồ ăn và cầu nguyện cho linh hồn (tiếng Anh gọi là “go Souling and Guising”) ở Scotland vào thế kỷ 19. Người dân di cư từ Scotland, Ireland, England đến Mỹ và mang theo ngày lễ Halloween.
Nhưng chỉ khi đến Mỹ, Halloween mới được đón nhận và lan tỏa đi khắp thế giới với câu “thần chú” Trick or Treat. Gần đây thấy người ta lên tiếng về cái sự ma quái trong trang phục ở lễ hội này. Những màu sắc đen tối cùng lối hoá trang chả khác gì ma quỷ khiến họ sợ và cho rằng sống không thích gặp thần tiên mà cứ thích đụng độ những bóng ma.
Thật ra, chỉ những người lớn tuổi suy nghĩ vậy thôi chứ trẻ con chúng đâu có thấy sợ hãi gì. Chúng chả thích đến chết đi được vì được dịp vui chơi tưng bừng.
Thẳng thắn mà nói, những ngày hội đã trở nên phổ biến diện rộng như này lại mang trong mình một tinh thần đặc trưng, riêng có của một dân tộc. Nó là bản sắc văn hoá, là phong tục mà nếu không phải ở trong cộng động đó bạn sẽ không bao giờ hiểu hết ý nghĩa của nó.
Nhiều người Việt không thấm thấu nổi cái ghê rợn bề ngoài của đêm Halloween thì cũng giống như nhiều người Mỹ hoàn toàn không cảm nhận được tập tục thả cá chép ngày 23 tháng Chạp. Âu cũng là thường tình!
Ngày Halloween, ngày cuối cùng của tháng Mười, rồi cũng qua!
Và hôm nay chúng ta lại chào đón một tháng mới:
Tháng Mười một,
Sáng sớm, nắng đổ một màu như dát bạc trên phố, sương bay là là trước mắt. Mình chợt nhớ đến giai điệu của một bản rơck ballad đình đám ở thập niên 90, hình như đến bây giờ chẳng ai còn nghe hay biết đến nữa. Có những thứ cứ gần như biến mất theo thời gian, đó là điều ta phải chấp nhận, dù có nuối tiếc.
Và thực tế là gần như càng ngày càng ít những bản Rock (dù mạnh mẽ hay nhẹ nhàng) hay bản nhạc Pop có thể in hằn trong tâm trí, với mình. Những bản nhạc với lời ca đẹp như thơ nhưng vẫn đượm một nỗi buồn hoang hoải. Những bản nhạc toát lên chất sôi nổi, nhiệt thành, lời hát rõ ràng chứ không quá lắt léo và ẻo lả như có thể thấy ở thời đại của công nghệ AI này.
Những năm tháng của thế kỷ trước thật sự đã qua lâu rồi!
Nhưng tháng Mười một thì luôn còn đó.
Cũng như “Rain in November”.
November rain!
Tháng Mười một có mưa ư? Có chứ, ở xứ lạnh là những trận mưa nhỏ báo hiệu những hạt tuyết đầu mùa chuẩn bị rơi
Khi nhìn vào đôi mắt em
Anh có thể thấy một tình yêu kìm nén
Nhưng người dấu yêu, khi ôm em trong vòng tay
Em có cảm thấy như anh chăng?
Vì không có gì trường tồn vĩnh cửu
Và cả hai ta đều biết trái tim sẽ đổi thay
Khó làm sao giữ cho nến chẳng tàn
Trong cơn mưa lạnh hững hờ tháng Mười Một
Chúng ta đã từng trải qua
Lâu thật lâu
Cố gắng giết chết mọi khổ đau
When I look into your eyes
I can see a love restrained
But darlin’ when I hold you
Don’t you know I feel the same
‘Cause nothin’ lasts forever
And we both know hearts can change
And it’s hard to hold a candle
In the cold November rain
We’ve been through this
Such a long long time
Just tryin’ to kill the pain
Có một câu chuyện về một chàng trai có thân phận hèn kém di cư đến Mỹ từ một đất nước Bắc Âu, ở thế kỷ 19. Chàng xin vào làm một chân chạy việc cho một khu nghỉ dưỡng ven hồ của một gia đình giàu có. Gia đình này có một cô con gái rất xinh đẹp và đã được bố mẹ hứa hôn vào một gia đình danh giá, hoàn toàn môn đăng hộ đối với cô.
Thế nhưng, tình yêu thật sự, tình yêu từ trái tim thì không bao giờ có công thức. Đẹp trai, giàu có, tài năng, hoàn hảo có thể là hình mẫu chung nhưng không phải lúc nào cũng là thứ khiến con tim một cô gái rung động. Chả thế mà một nhà thơ nào đó đã phải thốt lên “Đố ai đinh nghĩa được tình yêu”.
Đúng là như thế, bởi cảm xúc yêu nó có ngôn ngữ của riêng nó, chả tuân theo một một sự chỉ dẫn nào. Bất chấp sự chênh lệch về địa vị, thứ vốn là rào cản cực kỳ lớn với những người con gái quyền quý thời xưa, trái tim cô gái chỉ loạn nhịp khi đứng trước chàng trai phụ việc bếp. Còn chàng trai, hiển nhiên rồi, sao tránh khỏi sự xao xuyến trước vẻ đẹp rực rỡ thanh xuân của cô gái.
Nhưng khoảng cách không cho phép họ đến với nhau một cách đàng hoàng. Họ chỉ dám nhìn vào mắt nhau để hiểu trong đó chất chứa một “tình yêu kìm nén”.
Nhưng người tình đến
Rồi lại đi
Và không ai chắc chắn được
Hôm nay ai sẽ ra đi
Thật xa….
Nếu chúng ta nắm giữ được thời gian
Để làm rõ tất cả
Anh có thể nhẹ lòng
Biết rằng em là của anh
Riêng anh
Nếu em muốn yêu anh
Thì em dấu yêu đừng dằn lòng
Hoặc anh sẽ chỉ thôi rảo bước
Trong cơn mưa tháng Mười Một buốt giá
Em có cần đôi lúc
Cho riêng mình
Em có cần đôi lúc
Hoàn toàn cô độc
Ai mà chẳng cần những khi
Cho bản thân
Em có biết em cũng cần những lúc
Cô độc……
But lovers always come
And lovers always go
And no one’s really sure
Who’s lettin’ go today
Walking away
If we could take the time
To lay it on the line
I could rest my head
Just knowin’ that you were mine
All mine
So if you want to love me
Then darlin’ don’t refrain
Or I’ll just end up walkin’
In the cold November rainDo you need some time
On your own
Do you need some time
All alone
Everybody needs some time
On their own
Don’t you know you need some time
All alone
Khi nào thì bạn biết mình đã yêu? Là khi trong mắt bạn, trong tim bạn chỉ chất chứa hình ảnh của một người, dù cho xung quanh bạn có thể có rất nhiều những ai đó lấp lánh hơn, rực rỡ hơn. Thì bạn cũng chỉ mong được gặp , được thấy , được trò chuyện với ngừoi duy nhất đó.
Chàng trai và cô gái trong câu chuyện trên cũng vậy. Khi chàng được ông bố cô giao nhiệm vụ đóng một con thuyền để chuẩn bị cho hội đua thuyền buồm của giới quý tộc, một công việc mang đậm nguồn gốc tổ tiên Viking của chàng và cũng là niềm mơ ước nghề nghiệp của chàng, thì từ đây chàng có nhiều cơ hội gặp gỡ cô gái.
Đó cũng là khoảng thời gian của tình yêu, ngập tràn trong chàng: Với cô gái và với con thuyền.
Con thuyền được khởi tạo cuối hè và dự định sẽ hoàn thành vào tháng Mười một. Nhưng cả hai người đều không muốn đó là thời khắc cuối cùng họ được gặp nhau.
Anh biết thật khó để trái tim luôn mở rộng
Khi thậm chí bạn bè cũng muốn làm hại em
Nhưng nếu em có thể chữa lành một trái tim tan nát
Thời gian cũng chẳng thể ảnh hưởng gì tới em sao?
Đôi lúc anh cần chút thời gian
Riêng mình
Đôi lúc anh cần chút thời gian
Cô độc
Ai mà chẳng cần những lúc
Cho bản thân
Em có biết rằng em cũng cần
Những lúc cô đôc
Và khi nỗi sợ lắng dịu
Và bóng tối vẫn còn sót lại
Anh biết rằng em có thể yêu em
Và khi chẳng còn ai để đỗ lỗi
Đừng bận tâm đến bóng đêm
Chúng ta vẫn sẽ tìm ra lối đi
Vì đâu có gì trường tồn vĩnh cửu
Thậm chí cả cơn mưa tháng Mười Một buốt giá
Em có nghĩ rằng
Mình cần một ai đó
Em có nghĩ rằng
Mình cần một ai đó
Mọi người đều cần đến một người
Em không phải là kẻ duy nhất
Em không phải là kẻ duy nhất
I know it’s hard to keep an open heart
When even friends seem out to harm you
But if you could heal a broken heart
Wouldn’t time be out to charm youSometimes I need some time
On my own
Sometimes I need some time
All alone
Everybody needs some time
On their own
Don’t you know you need some time
All aloneAnd when your fears subside
And shadows still remain
I know that you can love me
When there’s no one left to blame
So never mind the darkness
We still can find a way
‘Cause nothin’ lasts forever
Even cold November rainDon’t ya think that you
Need somebody
Don’t ya think that you
Need someone
Everybody needs somebody
You’re not the only one
You’re not the only one
Nhưng cơn mưa đến với họ ngay cả trước khi tháng Mười một gõ cửa, cơn mưa đánh thức tình yêu thầm kín. Buồn thay, ngay khi tình yêu đến cũng là lúc nó phải rời đi.
Bởi đó là lúc con thuyền được hoàn thiện. Tháng Mười một tưởng là niềm vui hoá lại nỗi buồn vời vợi. Những định kiến xã hội ngặt nghèo không cho phép họ gắn kết với nhau. Cô gái đau khổ, chàng trai đau khổ.
Họ có oán hận ngày họ vô tình va phải nhau không? Và có oàn hận tháng Mười một chất chứa bao kỷ niệm? Họ đã nói là Có. Nhưng tất nhiên, chả ai tin cả và họ thực lòng cũng chả tin những lời họ nói, vốn chỉ để dằn vặt nhau. Trong tình yêu lời nói ra bên ngoài đôi khi mâu thuẫn 100% với tiếng nói sâu thẳm của trái tim. Thế nên mới có thơ “Em bảo anh đi đi. Sao anh không đứng lại”?
May mắn là, câu chuyện tình yêu mình vừa kể không kết thúc buồn như nội dung bài hát đâu và có rất nhiều thứ hay ho để bàn luận. Không như cơn mưa tháng Mười một buốt giá của ban nhạc Rock lừng danh có cái tên cũng hình tượng không kém Guns N’ Roses, tháng mười Một của chàng đóng thuyền và cô tiểu thư rất ngọt ngào, và sự ngọt ngào đó đã mang lại hạnh phúc cho họ . Dù trải qua bao xa cách, hiểu lầm, cãi vã, giận hờn, khổ đau thì cuối cùng họ vẫn tìm được nhau. Trong tình yêu vĩnh cửu.
Mình cảm nhận tháng Mười một ngay lúc này khi ánh chiều tà dừng chân bên khung cửa và những hạt mưa mang hơi lạnh lất phất bay.
Bật lại “November rain” và đi pha một tách trà ấm nóng, mới thật hay đúng là Đông sắp về.
Tháng Mười một ngọt ngào và đầy hoài niệm, chỉ mới bắt đầu!
